Komisja Europejska przedstawiła nową strategię mającą na celu stymulowanie otwartości, wytrzymałości i odporności unijnego systemu gospodarczego i finansowego na nadchodzące lata. Celem strategii jest umożliwienie Europie odgrywania wiodącej roli w globalnym zarządzaniu gospodarczym, przy jednoczesnej ochronie UE przed nieuczciwymi praktykami prowadzącymi do nadużyć. Idzie to w parze z zaangażowaniem UE na rzecz bardziej odpornej i otwartej gospodarki światowej, dobrze funkcjonujących międzynarodowych rynków finansowych i wielostronnego systemu opartego na zasadach. Jest ona zgodna z ambitnym celem przewodniczącej Ursuli von der Leyen, jakim jest Komisja działająca w sposób geopolityczny, oraz z komunikatem Komisji z maja 2020 r. pt. „Decydujący moment dla Europy: naprawa i przygotowanie na następną generację”.
Podejście to opiera się na trzech wzajemnie się wzmacniających filarach:
- propagowanie silniejszej międzynarodowej roli euro poprzez dotarcie do partnerów z państw trzecich w celu promowania jego stosowania, wspieranie rozwoju instrumentów i wartości odniesienia określanych w euro oraz wspieranie jego statusu jako międzynarodowej waluty referencyjnej w sektorach energii i towarów, włącznie z powstającymi nośnikami energii, takimi jak wodór. Emisja wysokiej jakości obligacji denominowanych w euro w ramach Next Generation EU zwiększy znacznie głębokość i płynność rynków kapitałowych UE w nadchodzących latach i uczyni je – a także euro – bardziej atrakcyjnymi dla inwestorów. Promowanie zrównoważonego finansowania jest również okazją do przekształcenia rynków finansowych UE w globalne centrum „zielonego finansowania”, wzmacniające euro jako walutę domyślną dla zrównoważonych produktów finansowych. W tym kontekście Komisja będzie działać na rzecz promowania wykorzystania obligacji ekologicznych jako narzędzi finansowania inwestycji energetycznych – niezbędnych do osiągnięcia celów w zakresie energii i klimatu na 2030 r. Komisja wyemituje łącznie 30 proc. obligacji w ramach Next Generation EU w formie obligacji ekologicznych. Komisja będzie również poszukiwać możliwości poszerzenia roli unijnego systemu handlu uprawnieniami do emisji (ETS) w celu maksymalizacji jego wyników w zakresie ochrony środowiska oraz wspierania działalności handlowej w ramach ETS w UE. Ponadto Komisja będzie również nadal wspierać prace Europejskiego Banku Centralnego (EBC) nad możliwością wprowadzenia cyfrowego euro jako uzupełnienia środków pieniężnych.
- dalszy rozwój infrastruktury rynków finansowych UE i zwiększanie jej odporności, w tym na eksterytorialne stosowanie sankcji przez państwa trzecie. Komisja, w porozumieniu z EBC i Europejskimi Urzędami Nadzoru, będzie współpracować z przedsiębiorstwami zajmującymi się infrastrukturą rynków finansowych, aby przeprowadzić dogłębną analizę ich podatności na zagrożenia związane z niezgodnym z prawem eksterytorialnym stosowaniem jednostronnych środków przez państwa trzecie oraz podejmie działania w celu wyeliminowania ewentualnej podatności na takie działania. Komisja powoła również grupę roboczą w celu oceny ewentualnych kwestii technicznych związanych z transferem kontraktów finansowych denominowanych w euro lub innych unijnych walutach rozliczanych poza UE do kontrahentów centralnych zlokalizowanych w Unii. Ponadto Komisja zbada sposoby zapewnienia nieprzerwanego przepływu podstawowych usług finansowych, w tym płatności, w odniesieniu do podmiotów unijnych lub osób objętych eksterytorialnym stosowaniem jednostronnych sankcji państw trzecich.
- dalsze propagowanie jednolitego stosowania i egzekwowania unijnych sankcji. W tym roku Komisja opracuje bazę danych – repozytorium wymiany informacji o sankcjach – w celu zapewnienia skutecznej sprawozdawczości i wymiany informacji między państwami członkowskimi a Komisją na temat stosowania i egzekwowania sankcji. Komisja będzie współpracować z państwami członkowskimi w celu ustanowienia pojedynczego punktu kontaktowego do spraw egzekwowania i wdrażania przepisów o wymiarze transgranicznym. Komisja zadba również o to, by unijne fundusze przekazywane państwom trzecim i organizacjom międzynarodowym nie były wykorzystywane z naruszeniem sankcji UE. Biorąc pod uwagę znaczenie monitorowania zharmonizowanego egzekwowania unijnych sankcji, Komisja ustanowi specjalny system umożliwiający anonimowe zgłaszanie przypadków uchylania się od sankcji, w tym sygnalizowania nieprawidłowości.
Strategia opiera się na komunikacie z 2018 r. w sprawie międzynarodowej roli euro, skupiającym się na wzmocnieniu i pogłębieniu unii gospodarczej i walutowej (UGW). Odporna unia gospodarcza i walutowa jest podstawą stabilnej waluty. Strategia uwzględnia również bezprecedensowy plan odbudowy Next Generation EU przyjęty przez UE w celu walki z pandemią COVID-19, wsparcia odbudowy europejskich gospodarek i wdrożenia transformacji ekologicznej i cyfrowej.
Valdis Dombrovskis, wiceprzewodniczący wykonawczy do spraw gospodarki służącej ludziom, powiedział: – UE jest liderem multilateralizmu i jest zaangażowana w ścisłą współpracę ze swoimi partnerami. Jednocześnie UE powinna wzmocnić swoją pozycję gospodarczą i finansową na arenie międzynarodowej. W strategii tej określono kluczowe sposoby osiągnięcia tego celu, w szczególności poprzez zwiększenie globalnego wykorzystania wspólnej unijnej waluty – euro. Przeanalizowano również sposoby wzmocnienia infrastruktury, która stanowi podstawę naszego systemu finansowego, oraz dążenia do osiągnięcia globalnego przywództwa w zakresie zielonego i cyfrowego finansowania. Kształtując bardziej odporną gospodarkę, UE musi również lepiej bronić się przed nieuczciwymi i bezprawnymi praktykami innych podmiotów. W takich przypadkach powinniśmy działać zdecydowanie i stanowczo, dlatego wiarygodne egzekwowanie unijnych sankcji jest tak ważne.
Mairead McGuinness, komisarz do spraw stabilności finansowej, usług finansowych i unii rynków kapitałowych, stwierdziła: – Unijna gospodarka i rynek finansowy muszą pozostać atrakcyjne dla inwestorów międzynarodowych. Znaczne postępy poczynione od czasu ostatniego światowego kryzysu finansowego pomogły udoskonalić unijne ramy instytucjonalne i legislacyjne. Dodatkowo, w ramach ambitnego planu naprawczego uruchomionego w odpowiedzi na kryzys związany z COVID-19 UE będzie wspierać gospodarkę, promować innowacje, poszerzać możliwości inwestycyjne i zwiększać podaż wysokiej jakości obligacji denominowanych w euro. Aby kontynuować te wysiłki – podejmując nowe wyzwania geopolityczne – proponujemy dziś kilka dodatkowych działań mających na celu zwiększenie odporności unijnej gospodarki i jej infrastruktury rynku finansowego, wzmocnienie statusu euro jako międzynarodowej waluty referencyjnej oraz wzmocnienie stosowania i egzekwowania unijnych sankcji.
Paolo Gentiloni, komisarz odpowiedzialny za gospodarkę, powiedział: – Wzmocnienie międzynarodowej roli euro może chronić naszą gospodarkę i system finansowy przed wstrząsami walutowymi, ograniczyć zależność od innych walut i zapewnić przedsiębiorstwom z UE niższe koszty transakcji, zabezpieczenia i finansowania. Dzięki naszemu nowemu długoterminowemu budżetowi oraz Next Generation EU, posiadamy narzędzia, które będą wspierać odbudowę i transformację naszych gospodarek – proces ten uczyni euro jeszcze bardziej atrakcyjnym dla globalnych inwestorów.
Kadri Simson, komisarz do spraw energii, dodała: – Silne euro jest ważne dla sektora energetycznego. W ostatnich latach rola euro na europejskich rynkach energetycznych znacznie wzrosła. W przypadku umów dotyczących gazu ziemnego odnotowaliśmy wzrost jego udziału z 38 proc. do 64 proc. Musimy zapewnić, aby ta tendencja utrzymywała się w odniesieniu do rynków znajdujących się na wczesnym etapie rozwoju, np. w przypadku wodoru, jak również w odniesieniu do strategicznych rynków odnawialnych źródeł energii, gdzie UE jest światowym liderem. Chcemy również wzmocnić rolę euro w finansowaniu zrównoważonych inwestycji, w szczególności jako waluty obligacji ekologicznych.
Kontekst
W komunikacie Komisji z grudnia 2018 r. w sprawie wzmocnienia międzynarodowej roli euro określono kluczowe działania mające na celu wzmocnienie statusu euro. Komunikatowi temu towarzyszyło zalecenie w sprawie międzynarodowej roli euro w sektorze energetycznym, a następnie pięć konsultacji sektorowych na temat roli euro na rynkach walutowych, w sektorze energetycznym, na rynkach surowców, w handlu produktami rolnymi i żywnościowymi oraz w sektorze transportu.
