Finalizacja rozmów wstępnych z Valneva uzupełnia już zapewniony szeroki zestaw szczepionek, które mają być produkowane w Europie w ramach kontraktów podpisanych z firmami AstraZeneca, Sanofi-GSK, Janssen Pharmaceutica NV, BioNtech-Pfizer, CureVac oraz Moderna oraz zakończonych wstępnych rozmów z Novavax. Ten zróżnicowany zestaw szczepionek zagwarantuje, że Europa będzie dobrze przygotowana do szczepień, gdy tylko bezpieczeństwo i skuteczność szczepionek zostaną dowiedzione. Miało to już miejsce w przypadku szczepionek firm BioNTech/Pfizer i Moderna, które niedawno uzyskały zezwolenie w UE. Państwa członkowskie mogą postanowić, że przekażą szczepionkę w formie darów krajom o niższych i średnich dochodach lub przekierują ją do innych krajów europejskich.
Przewodnicząca Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen powiedziała: – Utrzymująca się pandemia COVID-19 w Europie i na całym świecie sprawia, że ważniejsze niż kiedykolwiek jest, aby wszystkie państwa członkowskie miały dostęp do jak najszerszego zestawu szczepionek, aby pomóc chronić ludzi w Europie i poza nią. Dzisiejszy krok w kierunku osiągnięcia porozumienia z firmą Valneva stanowi uzupełnienie zestawu szczepionek i świadczy o zaangażowaniu Komisji w znalezienie trwałego rozwiązania problemu pandemii.
Stella Kyriakides, komisarz ds. zdrowia i bezpieczeństwa żywności, stwierdziła: – Dzięki tej ósmej szczepionce uzupełniamy szeroką i zróżnicowaną gamę szczepionek w naszym zestawie. Dzięki temu możemy zmaksymalizować szanse na zapewnienie wszystkim obywatelom dostępu do bezpiecznych i skutecznych szczepień do końca 2021 r. Wszystkie państwa członkowskie rozpoczęły już szczepienia i zaczną otrzymywać coraz większą liczbę dawek, aby zaspokoić wszystkie potrzeby w tym roku.
Valneva jest europejskim przedsiębiorstwem biotechnologicznym, które opracowuje szczepionkę zawierającą inaktywowanego wirusa. Jest to tradycyjna technologia szczepień, stosowana od 60–70 lat, o ugruntowanej metodyce i wysokim poziomie bezpieczeństwa. Większość szczepionek przeciwko grypie i wiele szczepionek podstawowych wykorzystuje tę technologię. Jest to obecnie jedyna potencjalna szczepionka zawierająca inaktywowanego wirusa w badaniach klinicznych przeciwko COVID-19 w Europie.
Poparta przez państwa członkowskie decyzja Komisji o wsparciu dla tej szczepionki opiera się na rzetelnym podejściu naukowym, zastosowanej technologii, doświadczeniu firmy w opracowywaniu szczepionek i jej zdolności produkcyjnej, która pozwoli zaspokoić zapotrzebowanie wszystkich państw członkowskich UE.
Kontekst
17 czerwca Komisja Europejska przedstawiła europejską strategię przyspieszenia rozwoju, produkcji i wdrożenia skutecznych i bezpiecznych szczepionek przeciwko COVID-19. W zamian za prawo do zakupu określonej liczby dawek szczepionki w określonym terminie Komisja finansuje – na podstawie umów zakupu z wyprzedzeniem – część kosztów, które producenci szczepionek muszą ponieść na początkowym etapie. Przekazane środki traktowane są jako zaliczka na szczepionki, które zostaną faktycznie zakupione przez państwa członkowskie.
Ze względu na wysokie koszty i wysoki wskaźnik niepowodzeń inwestowanie w szczepionki przeciwko COVID-19 stanowi dla podmiotów opracowujących szczepionki wysoce ryzykowną decyzję, więc umowy te umożliwią realizację inwestycji, które w przeciwnym razie mogłyby nie dojść do skutku.
Po udowodnieniu, że szczepionki są bezpieczne i skuteczne, oraz po uzyskaniu pozwolenia na dopuszczenie do obrotu przez Europejską Agencję Leków trzeba je będzie szybko rozprowadzić i udostępnić w całej Europie. 15 października Komisja określiła najważniejsze kroki, jakie państwa członkowskie muszą podjąć, aby osiągnąć pełną gotowość, w tym opracowanie krajowych strategii dotyczących szczepionek. Komisja wprowadza wspólne ramy sprawozdawczości oraz platformę monitorowania skuteczności krajowych strategii szczepień oraz przyjęła dodatkowe działania zwiększające gotowość UE na walkę z koronawirusem i rozszerzające środki reagowania w całej Unii. Komisja przyjęła również strategię na rzecz ochrony przed COVID-19 w okresie zimowym, proponując dodatkowe wsparcie dla państw członkowskich w zakresie wprowadzenia szczepionek.
Komisja Europejska stawia sobie również za cel zagwarantowanie, że każdy, kto potrzebuje szczepionki, otrzyma ją w dowolnym miejscu na świecie, a nie tylko na terenie Unii. Nikt nie będzie bezpieczny, dopóki wszyscy nie będziemy bezpieczni. Z tą myślą Komisja od 4 maja 2020 r. zebrała już prawie 16 mld euro w ramach globalnej reakcji na pandemię koronawirusa, globalnej kampanii na rzecz powszechnego dostępu do testów, leczenia i szczepionek przeciwko koronawirusowi oraz globalnego ożywienia gospodarczego. Komisja potwierdziła także swoje zainteresowanie udziałem w programie COVAX na rzecz sprawiedliwego i powszechnego dostępu do przystępnych cenowo szczepionek przeciwko COVID-19. Działając w formule „Drużyna Europy”, Komisja ogłosiła, że w kontekście globalnej reakcji na pandemię koronawirusa wniesie gwarancję w wysokości 400 mln euro oraz dodatkowe 100 mln euro finansowania w formie dotacji na wsparcie programu COVAX i jego celów. Kwota 500 mln euro z budżetu UE w połączeniu z wkładami państw członkowskich UE i EBI będzie kluczowym wkładem w program COVAX w celu zapewnienia, by do końca 2021 r. osobom w krajach o niskim i średnim dochodzie udostępniono ponad miliard dawek szczepionek.
