Aby przyczynić się do szybkiej odbudowy gospodarki, UE inwestuje ponad 2 mld euro w 140 kluczowych projektów transportowych, które otrzymają finansowanie za pośrednictwem instrumentu „Łącząc Europę”, będącego unijnym programem dotacji na rzecz infrastruktury transportowej.
Budżet ten przyczyni się do realizacji celów klimatycznych zgodnie z założeniami przedstawionymi w Europejskim Zielonym Ładzie. Bardzo duży nacisk kładzie się na projekty wzmacniające kolej, w tym połączenia transgraniczne i połączenia z portami i lotniskami. Rozwojowi żeglugi śródlądowej sprzyjają zwiększenie przepustowości i lepsze połączenia multimodalne z sieciami drogowymi i kolejowymi. W sektorze morskim pierwszeństwo mają projekty żeglugi morskiej bliskiego zasięgu oparte na paliwach alternatywnych, a także zasilanie statków energią elektryczną z lądu w celu zmniejszenia emisji wytwarzanych przez statki przebywające w porcie.
Komisarz ds. transportu Adina Vălean powiedziała: Wkład UE w wysokości prawie 2,2 mld euro w tę kluczową infrastrukturę transportową zapoczątkuje ożywienie gospodarcze. Oczekujemy, że doprowadzi on do inwestycji w europejskim sektorze transportu morskiego na łączną kwotę 5 mld euro. Inwestujemy w różne projekty: od żeglugi śródlądowej po połączenia multimodalne, paliwa alternatywne, czy masową infrastrukturę kolejową. Instrument „Łącząc Europę” (CEF) jest jednym z kluczowych instrumentów w tworzeniu wytrzymałego i odpornego na kryzys systemu transportowego – kluczowego teraz, a także na dłuższą metę.
UE będzie wspierać projekty w zakresie infrastruktury kolejowej zlokalizowane w transeuropejskiej sieci transportowej (TEN-T) o łącznej wartości 1,6 mld euro (55 projektów). Jeden z projektów to Rail Baltica, który łączy państwa bałtyckie z europejską siecią kolejową, a także odcinek transgraniczny linii kolejowej między Dreznem (Niemcy) a Pragą (Czechy).
Będzie również wspierać przejście na bardziej ekologiczne paliwa dla transportu (19 projektów) kwotą prawie 142 mln euro. Pewna liczba projektów obejmuje przekształcenie statków, tak aby mogły one działać na bazie skroplonego gazu ziemnego (LNG), a także instalację odpowiedniej infrastruktury portowej.
Transport drogowy będzie również obejmował rozbudowę infrastruktury paliw alternatywnych, w szczególności poprzez zainstalowanie 17 275 punktów ładowania na sieci drogowej i wprowadzenie 355 nowych autobusów.
Dziewięć projektów przyczyni się do stworzenia interoperacyjnego systemu kolei w UE oraz płynnego funkcjonowania pociągów na całym kontynencie za pośrednictwem europejskiego systemu zarządzania ruchem kolejowym (ERTMS), modernizacji lokomotyw i torów kolejowych w ramach jednolitego europejskiego systemu sterowania pociągami, co przyczyni się do zwiększenia bezpieczeństwa, skrócenia czasu podróży i optymalizacji wykorzystania torów. Dziewięć projektów otrzyma ponad 49,8 mln euro
Kontekst
Projekty wybrano do finansowania w ramach dwóch konkurencyjnych zaproszeń do składania wniosków ogłoszonych w październiku 2019 r. (standardowe zaproszenia do składania wniosków w sprawie transportu w ramach instrumentu „Łącząc Europę”) oraz w listopadzie 2019 r. (zaproszenie do składania wniosków w ramach instrumentu łączonego objętego instrumentem „Łącząc Europę”). Wkład finansowy UE ma formę dotacji, przy czym różne stopy współfinansowania zależą od rodzaju projektu. W przypadku dziesięciu projektów wybranych w ramach instrumentu łączonego, wsparcie UE ma być połączone z dodatkowym finansowaniem udzielanym przez banki (poprzez pożyczkę, dług, kapitał własny lub jakąkolwiek inną podlegającą zwrotowi formę wsparcia).
Łącznie w ramach instrumentu „Łącząc Europę” z budżetu UE na lata 2014–2020 zostanie udostępniona kwota 23,2 mld euro w celu współfinansowania projektów transeuropejskiej sieci transportowej TEN-T w państwach UE. Od pierwszego roku okresu programowania CEF w 2014 r. ogłoszono sześć zaproszeń do składania wniosków (jedno na rok). W sumie instrument „Łącząc Europę” wsparł do tej pory 794 projekty w sektorze transportu o łącznej wartości 21,1 mld euro.
Kolejne kroki
W odniesieniu do obu zaproszeń w związku z zatwierdzeniem wybranych projektów państw członkowskich UE, Komisja przyjmie w najbliższych dniach formalne decyzje w sprawie finansowania. Działająca w strukturach Komisji Agencja Wykonawcza ds. Innowacyjności i Sieci (INEA) podpisze umowy o udzielenie dotacji z beneficjentami projektów najpóźniej do stycznia 2021 r.
