Komisja przyjęła wytyczne, które pomogą państwom członkowskim we wdrożeniu znowelizowanej dyrektywy o audiowizualnych usługach medialnych. Wytyczne stanowią praktyczne narzędzie zapewniające ochronę europejskich utworów w przekazie medialnym, a co za tym idzie wspierające różnorodność kulturową i poszerzające wybór dla odbiorców europejskich. Pozwalają też skuteczniej chronić użytkowników usług wideo na żądanie i platform udostępniania wideo, w szczególności małoletnich przed mową nienawiści i szkodliwymi treściami.
Wiceprzewodnicząca wykonawcza do spraw Europy na miarę ery cyfrowej Margrethe Vestager, powiedziała: – Znowelizowane przepisy audiowizualne będą narzędziem ochrony użytkowników przed szkodliwymi treściami. Umożliwią również europejskim firmom, filmom i innym przedsięwzięciom medialnym tworzenie i promowanie treści wyprodukowanych w Europie, tak by ich odbiorcy mogli korzystać z różnorodności kulturowej i szerszej oferty produktów i usług.
Komisarz ds. rynku wewnętrznego, Thierry Breton, dodał: – Chcemy jak najlepiej wykorzystać nasz dynamiczny sektor mediów audiowizualnych, by służył nam wszystkim – obywatelom, firmom, twórcom i autorom – poprzez transformację naszej branży medialnej w kierunku bardziej innowacyjnych usług, promowanie kultury europejskiej w katalogach usług wideo na żądanie oraz ochronę naszych dzieci innych narażonych użytkowników przed nielegalnymi i szkodliwymi treściami internetowymi.
Do 19 września 2020 r. państwa członkowskie UE mają obowiązek dokonać transpozycji zmienionej dyrektywy do swoich porządków prawnych. Wytyczne, choć niewiążące, mają się przyczynić do jej zharmonizowanego wdrożenia i egzekwowania. Przedstawiają one poglądy Komisji na to, w jaki sposób należy stosować określone pojęcia, by zapewnić spójne wdrożenie przepisów dotyczących mediów w państwach członkowskich.
Wytyczne są elementem szerszych działań Komisji zmierzających do wyraźniejszego określenia obowiązków i zakresu odpowiedzialności mediów społecznościowych i platform internetowych, i stanowią uzupełnienie pakietu związanego z aktem prawnym o usługach cyfrowych, który jest obecnie przedmiotem publicznych konsultacji.
Wytyczne dzielą się na dwie kategorie.
Wytyczne w sprawie utworów europejskich
Zmieniona dyrektywa AVMSD wzmocniła obowiązek promowania europejskich filmów i programów telewizyjnych w ramach serwisów oferujących wideo na żądanie, które muszą w swoich katalogach zapewniać co najmniej 30-procentowy udział treści europejskich i dawać pierwszeństwo takim treściom. Pozwala ona także państwom członkowskim, które spełnią określone warunki, domagać się od dostawców usług medialnych mających siedzibę w innym państwie członkowskim, ale kierujących swój przekaz do odbiorców na ich terytorium, wniesienia wkładu finansowego w produkcję utworów europejskich.
Wytyczne zawierają ponadto zalecaną metodologię obliczania 30-procentowego udziału treści europejskich w każdym katalogu krajowym na podstawie tytułów filmów i sezonów seriali telewizyjnych. Wyjaśniają też definicje „małej liczby odbiorców” i „niskiego obrotu” w związku ze zwolnieniem małych dostawców z obowiązku w zakresie promowania utworów europejskich, by nie utrudniać rozwoju rynku i wchodzenia na niego nowych podmiotów.
Wytyczne w sprawie platform udostępniania wideo
Zmieniona dyrektywa AVMSD rozszerza standardy unijne odnoszące się do nielegalnych i szkodliwych treści na platformy udostępniania wideo, w tym serwisy takie jak media społecznościowe, w których prezentacja treści audiowizualnych nie jest podstawowym celem danej usługi, jednak stanowi jej zasadniczą funkcję. W efekcie operatorzy internetowi będą musieli, podobnie jak operatorzy mediów tradycyjnych, zadbać o ochronę użytkowników przed mową nienawiści i ochronę małoletnich przed treściami szkodliwymi. Platformy internetowe muszą przeciwdziałać zamieszczaniu oflagowanych treści, które propagują przemoc, nienawiść i terroryzm oraz dbać właściwe reklamy i lokowanie produktów w programach przeznaczonych dla dzieci.
W związku z tym wytyczne zapewniają państwom członkowskim zestaw narzędzi, które mają im pomóc w ocenie, które usługi internetowe powinny wejść w zakres europejskich przepisów dotyczących mediów. Podaje się w nich także wykaz odpowiednich wskaźników, które państwa członkowskie mogą wykorzystać przy ustalaniu, czy dane treści audiowizualne są zasadniczą, a nie jedynie drugorzędną czy pomocniczą częścią danej platformy internetowej. Wytyczne uwzględniają ponadto dynamiczny charakter środowiska platformy internetowej i starają się zapewnić w tym względzie właściwą elastyczność.
Kontekst
Zmieniona dyrektywa o audiowizualnych usługach medialnych została przyjęta w 2018 r. w celu uwzględnienia zmian w krajobrazie medialnym Europy. Sprzyja ona tworzeniu sprawiedliwszego otoczenia regulacyjnego dla wszystkich uczestników rynku audiowizualnego w całej UE i zapewnia lepszą ochronę widzów odbierających medialne treści audiowizualne, w tym treści internetowe.
Rozszerza ponadto określone przepisy unijne na platformy udostępniania wideo, w tym niektóre media społecznościowe i inne usługi, których „zasadniczą funkcją” jest dostarczanie treści audiowizualnych. Serwisy takie są zobowiązane do podjęcia środków chroniących ich użytkowników przed treściami o charakterze nielegalnym i szkodliwym. Do ich obowiązków należy też promowanie utworów europejskich w serwisach oferujących wideo na żądanie, które muszą w swoich katalogach zapewniać co najmniej 30-procentowy udział treści europejskich i dawać takim treściom pierwszeństwo.
Dyrektywa zobowiązuje Komisję do przedstawienia w razie konieczności wytycznych w sprawie praktycznego stosowania kryterium „zasadniczej funkcji” w definicji platform udostępniania wideo, obliczania udziału utworów europejskich oraz w sprawie definicji małej liczby odbiorców i niskiego obrotu na potrzeby stosowania związanych z nimi wyłączeń. W związku z tym wydano dwa zestawy wytycznych poprzedzone konsultacjami z odpowiednimi przedstawicielami państw członkowskich UE (tzw. Komitetem Kontaktowym). Podczas właściwie ukierunkowanych konsultacji społecznych, które odbywały się od 21 lutego do 15 marca zebrano opinie zainteresowanych stron, dotyczące w szczególności konkretnych problemów technicznych.
