Wśród zebranych, oprócz prezydenta miasta Biała Podlaska Michała Litwiniuka znaleźli się także: były prezydent miasta Andrzej Czapski, działaczka i jedna z założycieli Solidarności w Białej Podlaskiej Elżbieta Chaberska, przewodniczący Rady Miasta w Białej Podlaskiej Bogusław Broniewicz, dyrektor Gabinetu Prezydenta Wojciech Sosnowski, naczelnik Wydziału Edukacji Urzędu Miasta Stanisław Romanowski, poseł Dariusz Stefaniuk, przedstawiciele i członkowie Solidarności, Białej Samorządowej i organizacji społecznych.
– Trzeba o tym przypominać. Dziś mamy dzień Solidarności i Wolności. Polskie Święto Państwowe. Obchodzone co roku od 31 sierpnia 2005 roku w rocznicę Porozumień Sierpniowych. Postanowione w celu upamiętnienia historycznego zrywu Polaków do Wolności i Niepodległości z 1980 roku. Rok ten zapoczątkował proces upadku komunizmu i wyzwolenia narodów europy środkowo-wschodniej. W sierpniu 1980 roku i w kolejnych miesiącach nikt nie wyobrażał sobie obalenia Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej ani tym bardziej likwidacji porządku jałtańskiego w Europie. Pierwotnie był to bunt przeciwko rządowym podwyżkom cen żywności, do którego stopniowo dołączano postulaty o charakterze pracowniczym i społecznym. Strajkującym chodziło o polepszenie warunków życia w kraju. Jak wówczas mówiono? „Walczymy o socjalizm z ludzką twarzą!” Dlaczego nie więcej? Wszyscy byli świadomi politycznej i militarnej potęgi Komunistycznej Rosji. ZSRR od zakończenia drugiej wojny światowej decydowała o kształcie zależności politycznych, wojskowych i gospodarczych w Polsce i innych krajach Europy Wschodniej. Wciąż świeża była też pamięć o tragedii grudnia 1970 roku kiedy to bunt robotników przeciwko rządowym podwyżkom cen mięsa został krwawo stłumiony w Gdyni, Gdańsku, Elblągu i Szczecinie przez Milicję Obywatelską i Ludowe Wojsko Polskie. 31 sierpnia 1980 roku zakończono podpisaniem porozumienia z Rządem w sali BHP Stoczni Gdańskiej. Na mocy tego dokumentu, Rząd wprowadził podwyżki płac, do pracy przywrócono osoby zwolnione wcześniej z przyczyn politycznych, umożliwiono działalność Niezależnych Związków Zawodowych, nazwa i znak Solidarności stały się symbolem ruchu społecznego i związku zawodowego. Solidarność w szczytnym momencie liczyła około dziesięciu milionów członków. „Dziękujemy, pamiętamy, nie zapomnimy”. Dla Związku Zawodowego Solidarność ten dzień i to święto jest kontynuacją drogi którą wyznaczyli nam bohaterowie Sierpnia 1980 roku. Polski Sierpień dał światu wzór pokojowego protestu. Udowodnił, że ludzie dzięki wierności swoim ideałom mogą zmieniać świat. To na Wybrzeżu w Sierpniu 1980 roku ludzie pracy zjednoczyli się aby zamanifestować swój sprzeciw wobec zła i niesprawiedliwości. Ten sprzeciw wobec komunizmu wyrastał z samych korzeni polskiego ducha i polskiej tożsamości. Wielu ludzi z wielu miejsc w kraju, między innymi z naszego regionu z Lublina, Świdnika, Ostrowa, Biłgoraju, Radzynia Podlaskiego, Białej Podlaskiej, Międzyrzeca Podlaskiego i innych spowodowało to, że czterdzieści lat temu, po raz pierwszy od zakończenia drugiej wojny światowej mogliśmy poczuć chwilę wolności. Za nieobecnych już, tych wszystkich z nas z tamtych lat… Wieczny odpoczynek racz im dać Panie…. – to już słowa wypowiedziane przed pomnikiem Solidarności przez przewodniczącego Marka Pniewskiego.
materiał: Radio Biper Biała Podlaska
tekst: Leszek Niedaleki
film: Małgorzata Mieńko
zdjęcia i opracowanie: Gwalbert Krzewicki
