Od 1981 r. był nauczycielem szkoły w Łomazach. Potem w latach 1984 – 2012 dyrektorem szkoły podstawowej w Łomazach, a w latach 1999-2012 jednocześnie dyrektorem Publicznego Gimnazjum i Zespołu Szkół. W 1996 r. uzyskał stopień doktora nauk humanistycznych w zakresie nauki o polityce. W konsekwencji tego faktu w 2007 r. podjął pracę dydaktyczną w Wyższej Szkole Stosunków Międzynarodowych i Komunikacji Społecznej w Chełmie – Wydział Nauk Społecznych. Jego zainteresowania badawcze skupiają się na nauce o polityce, państwie i prawie, systemach politycznych państw współczesnych.
Wcześniej ukazała się książka „Problemy migracyjne współczesnego świata. Wyzwania europejskie”, w której Szudejko był współautorem artykułu „Europa wobec emigrantów: inkluzja, czy problem etniczno-narodowy”
– Jestem mieszkańcem Łomaz od urodzenia. Od najmłodszych lat rozwijano we mnie potrzebę interesowania się historią lokalną i regionalną, przeszłością południowo-wschodniego Podlasia. Istotna w tym względzie wydaje mi się postawa, praca i działalność mojego ojca Wacława Szudejko, który przez ponad 30 lat prowadził kronikę gminy Łomazy, zajmował się działalnością społeczną, publicystyczną, a także, (co miało dla mnie znaczenie) zbierał relacje dotyczące przeszłości Łomaz i gminy. Tym śmielej zainteresowałem się jej monografią – mówi o sobie autor.
Gromadzenie materiałów do obszernej publikacji trwało dość długo. Autor skorzystał z bogatych materiałów zgromadzonych przez swego ojca, związanym z samorządem gminnym od połowy lat 50. minionego wieku. Mógł też skorzystać ze źródeł miejscowych np. akt Urzędu Stanu Cywilnego w Łomazach (księgi zmarłych, urodzeń i zgonów mieszkańców Łomaz katolików i unitów, księgi rabinackie, księgi mahometańskie ze Studzianki i akt szkolnych (szkoły w Łomazach). Wielce pomocne okazały się spotkania z wieloma mieszkańcami gminy, zwłaszcza tymi, którzy pamiętali i przywoływali w swoich realiach i wspomnieniach okres międzywojenny, okres II wojny światowej i bezpośrednio po niej.
Gmina Łomazy to 18 miejscowości: Łomazy. Bielany, Burwin, Dubów, Huszcza, Jusaki, Kopytnik, Korczówka, Koszoły, Kozły, Krasówka, Lubenka, Stasiówka, Studzianka, Szymanowo, Wola Dubowska, Wólka Korczowska, Zarzeka. Z uwagi na ograniczenia wydawnicze (maksymalnie 500 stron tekstu), monografia została podzielona na dwie części: Łomazy – historia wsi miasta i osady gminnej – 350 str. oraz cz. II – Historia miejscowości gminy Łomazy -150 stron. Oznaczało to konieczność przyjęcia wielu ograniczeń i skrótowości w prezentowaniu historii szczegółowych. Warto dodać, że Dubów doczekał się opisu przeszłości przez Tomasza Demidowicza, podobnie jak Huszcza (Jan Kuszneruk i ks. Wiesław. Pińczuk – Monografia parafii Huszcza. Rys geograficzny i historyczny, 1999 r.).
Formalnym wydawcą była bialska drukarnia Calamus, ale inicjatorem, organizatorem i mózgiem operacji pozostaje wójt Jerzy Czyżewski, którego intencją było wydanie monografii w 450. rocznicę nadania Łomazom praw miejskich. Sporo przyczynili się do tego też: Ryszard Bielecki, dyrektor Gminnego Ośrodka Kultury i Agata Chwalewska, dyrektor Gminnej Biblioteki Publicznej w Łomazach. Monografia, której wydawca zdecydował się na dodruk, trafiła do placówek i instytucji kultury, w tym m. in. do GBP oraz bibliotek szkolnych w gminie Łomazy.
Podczas pisania monografii pojawiło się kilka obszarów badawczych, które mogą przybrać postać samodzielnych publikacji. Dotyczy to choćby możliwości dokonania analizy porównawczej mieszkańców Łomaz na poziomie 1568 i 1932 roku (z imienia i nazwiska łącznie ze społecznością żydowską). Wciąż nieopisanym pozostaje fenomen wesela podlaskiego z Łomaz z lat 1963-1965 (szerzej miejscowych zwyczajów, obrzędów i życia codziennego). Opracowania i ewentualnie publikacji wymagają też liczne teksty o charakterze pamiętnikarskim mojego ojca. Na ocalenie od zapomnienia zasługują też zdjęcia z okresu międzywojennego i II wojny światowej z Łomaz i okolic. Doktorowi Romualdowi Szudejce marzy się też opracowanie spuścizny teatralnej, jaką pozostawił po sobie zmarły niedawno twórca Teatru Czeladońka z Lubenki Kazimierz Kusznierów.
materiał: gmina Łomazy
tekst / zdjęcie autora: Istvan Grabowski
zdjęcie: archiwum Radio Biper
