Komisja Europejska i Wysoki Przedstawiciel Unii do Spraw Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa przedstawili propozycję długoterminowych celów polityki Partnerstwa Wschodniego na okres po 2020 r. Mają one umożliwić zwiększenie wymiany handlowej, wzmocnienie połączeń i pogłębienie integracji gospodarczej Armenią, Azerbejdżanem, Białorusią, Gruzją, Mołdawią i Ukrainą, wzmocnienie demokratycznych instytucji i praworządności, poprawę odporności środowiskowej i odporności na zmianę klimatu, wspieranie transformacji cyfrowej oraz promowanie sprawiedliwych i integracyjnych społeczeństw.
Wysoki przedstawiciel/wiceprzewodniczący Josep Borrell powiedział: – Siła naszych sąsiadów jest również siłą Unii Europejskiej. Partnerstwo Wschodnie pozostaje kluczowym elementem polityki zagranicznej UE. Przedstawione propozycje jeszcze bardziej wzmocnią sześć krajów partnerskich, odzwierciedlając nasze wspólne priorytety i wyzwania i pozwalając utrzymać nacisk na zapewnienie namacalnych, pozytywnych rezultatów wszystkim obywatelom.
Komisarz do spraw sąsiedztwa i rozszerzenia Olivér Várhelyi powiedział: – Nasze kraje partnerskie na Wschodzie otrzymują bardzo wyraźny przekaz: Unia pomoże im zbudować silne gospodarki, wspierać wzrost oraz tworzyć miejsca pracy poprzez przyciągnięcie bezpośrednich inwestycji zagranicznych oraz wzmocnienie połączeń w najważniejszych sektorach, takich jak transport, energia i środowisko. Będziemy ściśle współpracować, aby stawić czoła dzisiejszym wyzwaniom, m.in. obecnej pandemii COVID-19.
W oparciu o osiągnięcia partnerstwa w ciągu pierwszych 10 lat, w opublikowanym dokumencie zarysowano ramy przyszłej współpracy UE z krajami partnerskimi. Mają one pozwolić stawić czoła wspólnym wyzwaniom i wzmocnić odporność tych krajów na bieżące problemy, co będzie nadrzędnym celem polityki po 2020 r. Oznacza to, że dalsza współpraca między UE a jej partnerami skoncentruje się na nowych priorytetach polityki, które będą wspierać transformację ekologiczną i cyfrową oraz kształtować gospodarki służące wszystkim, a w szczególności zapewnią większą liczbę miejsc pracy dla młodzieży i wzmocnią równość płci.
Partnerstwo, które TWORZY:
- współdziałanie na rzecz odpornych, zrównoważonych i zintegrowanych gospodarek
Wzmacnianie gospodarek, zmniejszanie nierówności i uczynienie z krajów partnerskich miejsc, w których obywatele chcą budować swoją przyszłość. Zwiększanie wymiany handlowej i pogłębianie integracji gospodarczej, inwestowanie w ludzi, MŚP i łączność oraz wykorzystywanie możliwości związanych z podwójną transformacją ekologiczną i cyfrową – wszystko to ma służyć stworzeniu atrakcyjnego otoczenia biznesowego, które zapewni godne i trwałe miejsca pracy oraz szanse gospodarcze, a tym samym zapewni wszystkim dobrobyt. W celu wspierania wzrostu gospodarczego skupimy się na kluczowych sektorach rozwoju gospodarczego, takich jak energia, transport i środowisko.
Partnerstwo, które CHRONI:
- współdziałanie na rzecz rozliczalnych instytucji, praworządności i bezpieczeństwa
Dobre rządy i instytucje demokratyczne, praworządność, skuteczna polityka antykorupcyjna, walka z przestępczością zorganizowaną, poszanowanie praw człowieka i bezpieczeństwo, w tym wsparcie ludności, która ucierpiała na skutek konfliktów, stanowią podstawę silnych i odpornych państw i społeczeństw. Są również istotnymi warunkami funkcjonującej gospodarki rynkowej i zrównoważonego wzrostu. W szczególności praworządność jest kluczowym elementem starań o zapewnienie odpowiedniego klimatu biznesowego i przyciągnięcie bezpośrednich inwestycji zagranicznych. Trzeba odnowić zobowiązanie na rzecz fundamentalnych zasad partnerstwa oraz dążyć do lepszego pomiaru rzeczywistych wyników i wpływu reform oraz poprawy ich postrzegania przez obywateli.
Partnerstwo EKOLOGICZNE:
- współdziałanie na rzecz odporności środowiskowej i odporności na zmiany klimatu
Wyzwania związane ze środowiskiem i zmianą klimatu wymagają pilnych działań ze strony UE i krajów partnerskich. UE pomoże krajom partnerskim w realizacji ustalonych na szczeblu krajowym wkładów w porozumienie paryskie oraz w modernizacji gospodarek, zmniejszeniu śladu węglowego i w dążeniu do neutralności klimatycznej, przy uwzględnieniu wyzwań w zakresie inwestycji. UE udzieli również swego wsparcia w obszarach takich jak efektywność energetyczna budynków, rozwój odnawialnych źródeł energii oraz modernizacja sektora opieki zdrowotnej.
Partnerstwo, które ŁĄCZY:
- współdziałanie na rzecz odpornej transformacji cyfrowej
Silna obecność cyfrowa w sąsiedztwie UE ułatwi wzrost i przyczyni się do zrównoważonego rozwoju. W związku z tym UE będzie nadal inwestować w transformację cyfrową krajów partnerskich, zgodnie z unijnym prawodawstwem i najlepszymi praktykami, oraz wspierać w regionie rozwój wysoce innowacyjnych startupów cyfrowych. UE będzie dalej wspierać i wzmacniać cyberodporność krajów partnerskich.
Partnerstwo, które WSPIERA:
- współdziałanie na rzecz odpornych, sprawiedliwych i integracyjnych społeczeństw
Wolne i uczciwe wybory oraz przejrzyste, ukierunkowane na obywateli i odpowiedzialne administracje publiczne mają zasadnicze znaczenie dla demokracji. Wraz z aktywnym społeczeństwem obywatelskim, wolnymi, pluralistycznymi i niezależnymi mediami oraz ochroną praw obywateli, w tym praw mniejszości, stanowią one kluczowe elementy odpornego, sprawiedliwego, integracyjnego i demokratycznego społeczeństwa. Współpraca w wymienionych obszarach będzie należeć do ważnych priorytetów UE.
Kontekst
Partnerstwo Wschodnie zostało zainicjowane w 2009 r. w celu wzmocnienia i pogłębienia stosunków politycznych i gospodarczych między UE, jej państwami członkowskimi a Armenią, Azerbejdżanem, Białorusią, Gruzją, Mołdawią i Ukrainą. Partnerstwo rozwija się w oparciu o interesy, ambicje i postępy poszczególnych partnerów, umożliwiając zróżnicowane podejście i pozwalając w elastyczny i niewykluczający sposób stawiać czoła wspólnym i globalnym wyzwaniom oraz wspierać integrację regionalną. Obecne cele polityki Partnerstwa Wschodniego zostały określone w uzgodnionym w 2017 r. programie „20 rezultatów oczekiwanych do 2020 r.”.
Nowe cele polityki określono na podstawie systematycznych konsultacji na temat przyszłości Partnerstwa Wschodniego przeprowadzonych w 2019 r. przy szerokim udziale państw członkowskich, organizacji społeczeństwa obywatelskiego, środowisk akademickich, przedsiębiorstw oraz instytucji finansowych. Zasadniczo panuje powszechna zgoda co do tego, że obecne ramy polityki Partnerstwa Wschodniego są solidne i przynoszą wymierne korzyści obywatelom.
Dalsze działania
Komisja i Europejska Służba Działań Zewnętrznych oczekują, że państwa członkowskie i kraje partnerskie zatwierdzą przedstawioną propozycję w związku ze szczytem Partnerstwa Wschodniego w czerwcu 2020 r., co pozwoli opracować nowy zestaw namacalnych rezultatów na podstawie „20 rezultatów oczekiwanych do 2020 r.”.
