Komisja Europejska przesłała państwom członkowskim do konsultacji projekt wniosku w sprawie tymczasowych ram pomocy państwa w celu wsparcia gospodarki w kontekście epidemii COVID-19 w oparciu o art. 107 ust. 3 lit. b) TFUE w celu zaradzenia poważnym zaburzeniom w całej gospodarce UE.
Oświadczenie wiceprzewodniczącej Margrethe Vestager w sprawie projektu wniosku dotyczącego tymczasowych ram pomocy państwa na rzecz wspierania gospodarki w kontekście epidemii COVID-19
Zarządzanie gospodarczymi skutkami epidemii COVID-19 wymaga podjęcia zdecydowanych działań. Musimy działać szybko. Musimy działać w sposób skoordynowany. Unijne zasady pomocy państwa zapewniają krajom członkowskim zestaw narzędzi umożliwiających podejmowanie szybkich i skutecznych działań. Mamy dwa wspólne cele.
Po pierwsze, aby przedsiębiorstwa miały płynność finansową i mogły kontynuować swoją działalność lub też – w razie potrzeby – mogły ją tymczasowo zamrozić oraz aby wsparcie docierało do przedsiębiorstw, które tego potrzebują. Po drugie, wsparcie dla przedsiębiorstw w jednym państwie członkowskim nie podważa jedności, której Europa potrzebuje, zwłaszcza w czasie kryzysu. Musimy być w stanie polegać na jednolitym rynku europejskim, aby pomóc naszej gospodarce zmierzyć się z epidemią, a następnie silnie się odbić.
Mając to na uwadze, Komisja umożliwi państwom członkowskim wykorzystanie pełnej elastyczności przewidzianej w przepisach dotyczących pomocy państwa w celu zaradzenia tej bezprecedensowej sytuacji.
W piątek Komisja przyjęła komunikat określający możliwości, które już istnieją. Zapowiedziałam również, że pracujemy nad nowymi tymczasowymi ramami prawnymi, w celu uzupełnienia dotychczasowych rozwiązań, w oparciu o art. 107 ust. 3 lit. b) TFUE, aby zaradzić poważnym zaburzeniom w gospodarce.
Od piątku środki, które państwa członkowskie musiały podjąć, aby spowolnić rozprzestrzenianie się epidemii COVID-19, sprawiły, że praca ta stała się jeszcze bardziej pilna i konieczna. W związku z tym przyspieszyliśmy nasze prace i ostatniej nocy przesłaliśmy projekt wniosku, w celu zasięgnięcia opinii państw członkowskich i upewnienia się, że jest odpowiedni do zamierzonego celu. Będzie on mieć zastosowanie w całej Unii.
Naszym celem jest wprowadzenie nowych tymczasowych ram w ciągu najbliższych kilku dni. Dla porównania, podczas kryzysu finansowego upłynęły trzy tygodnie od rozpoczęcia wewnętrznych konsultacji w sprawie ram prawnych, aż do ich przyjęcia. Dzisiaj jesteśmy w stanie działać jeszcze szybciej niż w przypadku kryzysu finansowego z 2009 roku, ponieważ korzystamy z doświadczeń zdobytych w tamtym czasie.
Nowe tymczasowe ramy prawne umożliwią państwom członkowskim: (i) ustanowienie systemów dotacji bezpośrednich (lub ulg podatkowych) do kwoty 500 000 euro na przedsiębiorstwo, (ii) przyznanie dotowanych gwarancji państwowych na kredyty bankowe, (iii) umożliwienie udzielania pożyczek publicznych i prywatnych po subsydiowanych stopach procentowych. Wreszcie (iv) nowe tymczasowe ramy prawne uznają ważną rolę sektora bankowego w radzeniu sobie z gospodarczymi skutkami epidemii COVID-19, mianowicie w celu ukierunkowania pomocy na odbiorców końcowych, w szczególności na małe i średnie przedsiębiorstwa. Tymczasowe ramy prawne jasno określają, że pomoc ta stanowi bezpośrednią pomoc dla klientów banków, a nie dla samych banków. Zawierają też wytyczne dotyczące tego, w jaki sposób zminimalizować wszelką niepożądaną pomoc rezydualną na rzecz banków zgodnie z przepisami UE.
Nowe ramy nie zastępują, lecz uzupełniają zestaw narzędzi o wiele innych możliwości, które już są dostępne dla państw członkowskich zgodnie z zasadami pomocy państwa – czy to ogólne środki pozwalające na subsydiowanie wynagrodzeń i zawieszenie płatności podatkowych dla wszystkich przedsiębiorstw, czy też zapewniające rekompensatę dla przedsiębiorstw za szkody poniesione z powodu wystąpienia epidemii COVID-19. Rekompensaty mogą być wyjątkowo przydatne dla wsparcia tych sektorów gospodarki, które szczególnie ucierpiały.
Przykładowo, jeżeli chcemy zminimalizować trwałe zwolnienia i szkody w europejskim sektorze lotnictwa, konieczne są pilne działania. Komisja jest gotowa do natychmiastowego podjęcia współpracy z państwami członkowskimi w celu znalezienia realnych rozwiązań służących zachowaniu tej ważnej części naszej gospodarki, z wykorzystaniem pełnej elastyczności zgodnie z zasadami pomocy państwa. Na przykład na podstawie art. 107 ust. 2 lit. b) TFUE można przyznać liniom lotniczym odszkodowanie za szkody poniesione z powodu wystąpienia epidemii COVID-19, nawet jeśli otrzymały one pomoc na ratowanie w okresie ostatnich dziesięciu lat. Innymi słowy, zasada „pierwszy i ostatni raz” nie ma tu zastosowania.
Ponadto Komisja pracuje również nad szablonami, które mają ułatwić opracowanie środków mających na celu zaradzenie skutkom epidemii COVID-19. Pierwszy z nich poświęcony temu, w jaki sposób rekompensować przedsiębiorstwom poniesione szkody, zostanie dziś udostępniony online. Uruchomiliśmy skrzynkę mailową i specjalną linię telefoniczną dla państw członkowskich, która jest czynna przez siedem dni w tygodniu. I przede wszystkim zadbaliśmy o to, by nasze decyzje były podejmowane bardzo szybko.
Mówiąc krótko: Komisja Europejska będzie nadal zapewniać niezbędne wsparcie rządom i obywatelom.
