Komisja Europejska zatwierdziła pakiet inwestycyjny o wartości ponad 1,4 mld euro z funduszy UE dotyczący 14 dużych projektów infrastrukturalnych w 7 państwach członkowskich: Chorwacji, Czechach, Hiszpanii, Polsce, Portugalii, Rumunii i na Węgrzech. Projekty te obejmują kilka kluczowych obszarów, takich jak środowisko, zdrowie, transport i energia dla bardziej inteligentnej, niskoemisyjnej Europy. Celem projektów jest zmasowane inwestowanie na rzecz pobudzenia gospodarki, ochrony środowiska oraz poprawy jakości życia i dobrostanu społecznego obywateli.
Komisarz ds. spójności i reform Elisa Ferreira powiedziała: – W trudnych czasach dla naszego kontynentu ważne jest, aby polityka spójności nadal wspierała gospodarkę z korzyścią dla obywateli. Przyjęte dzisiaj duże projekty pokazują konkretne rezultaty finansowania unijnego, a w szczególności polityki spójności: pomoc dla regionów i miast, które stają się bezpieczniejszym, czystszym i wygodniejszym miejscem dla ludzi i przedsiębiorstw. Wiele z zatwierdzonych projektów przyczynia się również do realizacji celów Europejskiego Zielonego Ładu. Dzięki połączonym siłom Komisji Europejskiej, państw członkowskich i regionów można wiele osiągnąć.
Poprawa funkcjonowania sieci kolejowej w Chorwacji
Ponad 119 mln euro z Funduszu Spójności przeznaczone zostanie na zakup 21 nowych pociągów elektrycznych, aby poprawić jakość usług i zmniejszyć opóźnienia, co zachęci większą liczbę osób do korzystania ze zrównoważonego transportu. Modernizacja krajowego taboru oraz poprawa łączności i mobilności, będące celem projektu, przyniosą pozytywne skutki gospodarcze. Skróci się czas podróży, zmniejszone zostaną hałas i wibracje oraz koszty operacyjne, przy jednoczesnej poprawie bezpieczeństwa.
Bardziej niezawodne i efektywne zaopatrzenie w energię w Czechach
Zainwestowanie prawie 37 mln euro z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego umożliwi budowę nowej wydajnej i niezawodnej dwutorowej linii elektroenergetycznej między Přešticami a Vítkovem, w kraju pilzneńskim i morawsko-śląskim w Czechach. Oprócz faktu, że chodzi o kluczową infrastrukturę łączącą systemy energetyczne różnych państw UE, projekt ten zwiększy bezpieczeństwo energetycznego i produkcję energii ze źródeł odnawialnych. Pozwoli to ograniczyć przypadki przerw w dostawie energii elektrycznej i awarii sieci.
Zwiększenie bezpieczeństwa przeciwpowodziowego i poprawa zrównoważonej gospodarki wodnej na Węgrzech
Środki z Funduszu Spójności w wysokości ponad 49 mln euro pozwolą zwiększyć bezpieczeństwo przeciwpowodziowe mieszkańców i przedsiębiorstw w dolinie rzeki Cisy, zwłaszcza w związku z ekstremalnymi powodziami, jakie miały miejsce w ostatnich dziesięcioleciach.
Ponadto blisko 96 mln euro z Funduszu Spójności przeznaczone zostanie na ochronę ponad 132 tys. mieszkańców przed zagrożeniem powodziowym w regionie górnego odcinka Cisy. Projekt ten obejmuje również poprawę zrównoważonej gospodarki wodnej, wspierając w ten sposób gospodarkę opartą na wodzie.
Czysta energia i lepsze usługi transportowe w Polsce
Unijne środki z Funduszu Spójności w wysokości ponad 54 mln euro pozwolą sfinansować inwestycje w północnej i północno-zachodniej Polsce dotyczące linii przesyłowej energetycznej i podstacji elektroenergetycznych. Projekt obejmujący obszar o powierzchni niemal 380 km2, będzie wspierał produkcję i dystrybucję czystej i bezpiecznej energii, ograniczenie emisji gazów cieplarnianych i zanieczyszczenia powietrza.
Ponadto prawie 85 mln euro z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego pozwoli poprawić transport publiczny w Olsztynie dzięki rozbudowie istniejących tras tramwajów i autobusów oraz instalację inteligentnego systemu transportowego. Będzie to stanowić dodatkową zachętę do korzystania z transportu publicznego i zmniejszy zagęszczenie ruchu, co będzie miało pozytywne skutki środowiskowe w miastach.
Środki z Funduszu Spójności w wysokości ponad 38 mln euro zostaną przeznaczone na modernizację sieci tramwajowej w Bydgoszczy, w województwie kujawsko-pomorskim. Za sprawą tego projektu ok. 350 tys. mieszkańców tego regionu skorzysta z poprawy komfortu i dostępności dla osób o ograniczonej możliwości poruszania się oraz ograniczenia ruchu drogowego i emisji gazów cieplarnianych.
Ponadto w ramach inwestycji o wartości ponad 76 mln euro z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego Polska zmodernizuje cztery odcinki linii kolejowych w województwie śląskim o łącznej długości prawie 52 km. Zmniejszy to czas podróży i zanieczyszczenie powietrza, a jednocześnie poprawi interoperacyjność i bezpieczeństwo kolei.
Modernizacja transportu publicznego w Portugalii
107 mln euro z Funduszu Spójności zostanie zainwestowane w modernizację linii metra w Porto. Zwiększy to atrakcyjność transportu publicznego, zmniejszy ruch i zanieczyszczenie powietrza oraz zagwarantuje pasażerom bezpieczniejsze, szybsze i wygodniejsze przejazdy.
Zapewnienie dostępu do czystej wody i lepszej opieki zdrowotnej w Rumunii
Środki w wysokości 486,6 mln euro z Funduszu Spójności pozwolą zapewnić lepszy dostęp do wody pitnej i odpowiednie oczyszczanie ścieków dla ponad 400 tys. mieszkańców w południowo-zachodniej Rumunii oraz zapobiegać zanieczyszczeniu wód gruntowych w okręgu Suczawa na północnym wschodzie kraju, zamieszkałym przez 220 tys. osób.
Unia zainwestuje ponadto 47 mln euro z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w poprawę jakości i skuteczności usług medycznych w regionie północno-wschodnim. Inwestycja, z której skorzysta 90 tys. mieszkańców, ma zapewnić pacjentom wysokiej jakości leczenie oraz ograniczyć liczbę zgonów i przypadków długoterminowej niepełnosprawności.
Poprawa połączenia kolejowego w korytarzu atlantyckim
Kwota 265 mln euro z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego zostanie zainwestowana, aby poprawić odcinek ponad 178 km połączenia kolejowego na trasie kolei dużej prędkości Madryt-Lizbona mierzącej 715 km, a zwłaszcza w regionie Estremadury. Będzie to z korzyścią dla dalekobieżnego transportu towarowego i pasażerskiego oraz będzie miało pozytywne skutki gospodarcze i środowiskowe. Projekt ten jest częścią korytarza atlantyckiego sieci TEN-T łączącego Europę Południowo-Zachodnią z resztą Unii.
Kontekst
Duże projekty są inwestycjami realizowanymi na szeroką skalę w ramach polityki spójności, o wartości ponad 50 mln EUR każdy. Z uwagi na wysoki wkład finansowy Unii w te projekty, za pośrednictwem Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego lub Funduszu Spójności, podlegają one szczególnej procedurze oceny i ostatecznej decyzji Komisji Europejskiej.
W okresie programowania 2014–2020 wsparcie w ramach polityki spójności otrzymało już 310 dużych projektów.
Inicjatywa JASPERS (wspólna inicjatywa wsparcia projektów w regionach europejskich), czyli zespół niezależnych ekspertów pomagających władzom lokalnym, regionalnym i krajowym w przygotowywaniu dużych projektów infrastrukturalnych finansowanych z funduszy UE, odgrywała ważną rolę w każdym z tych projektów, zapewniając doradztwo państwom członkowskim i beneficjentom na etapie opracowania projektu lub oceny wniosku o udzielenie finansowania.
