Komisarz ds. transportu Adina Vălean, ogłaszając dzisiejszy wniosek, stwierdziła: Transport kolejowy przynosi ogromne korzyści w większości takich obszarów jak zrównoważony rozwój, bezpieczeństwo, a nawet prędkość – gdy jest zaprojektowany i funkcjonuje zgodnie z zasadami XXI wieku. Kolej ma jednak również głębszy aspekt: łączy UE nie tylko w sensie fizycznym. Stworzenie spójnej i funkcjonalnej sieci w całej Europie jest działaniem w obszarze spójności politycznej. Europejski Rok Kolei nie jest wydarzeniem przypadkowym. Został zaplanowany we właściwym momencie – gdy UE potrzebuje tego rodzaju wspólnego przedsięwzięcia.
Kolej – zrównoważone i bezpieczne połączenie
Kolej, jako jeden z najbardziej zrównoważonych i najbezpieczniejszych środków transportu, które posiadamy, będzie odgrywać ważną rolę w przyszłym europejskim systemie mobilności. Transport kolejowy jest nie tylko przyjazny dla środowiska i energooszczędny – jest on również jedynym rodzajem transportu, który od 1990 r. niemal stale obniża poziom emisji CO2, jednocześnie odnotowując wzrost przewozów.
Kolej łączy ludzi, regiony i przedsiębiorstwa w całej UE. Ponadto stanowi ona przykład europejskiej wiedzy fachowej w dziedzinie inżynierii oraz część naszego europejskiego dziedzictwa i kultury.
Dlaczego rok 2021?
Rok 2021 jako Europejski Rok Kolei przyczyni się do zwiększenia tempa modernizacji kolei, co jest niezbędne, aby uczynić ją bardziej popularną alternatywą dla mniej zrównoważonych rodzajów transportu.
Rok 2021 będzie pierwszym pełnym rokiem, w którym przepisy uzgodnione w ramach czwartego pakietu kolejowego będą wdrażane w całej UE. W 2021 r. przypada kilka ważnych dla kolei rocznic: 20. rocznica pierwszego pakietu kolejowego, 175. rocznica budowy pierwszego w historii połączenia kolejowego między dwiema stolicami europejskimi (Paryż – Bruksela) oraz 40-lecie TGV i 30 lat istnienia ICE.
Międzynarodowy festiwal sztuki EUROPALIA za temat przewodni swojej edycji w 2021 r. obrał już kolej, a wydarzenia organizowane w jego ramach będą częścią wielu działań prowadzonych podczas Europejskiego Roku Kolei.
Kontekst
W komunikacie z dnia 11 grudnia 2019 r. Komisja Europejska przedstawiła Europejski Zielony Ład dla UE i jej obywateli, mający na celu osiągnięcie neutralności klimatycznej do 2050 r. Ponieważ transport odpowiada za jedną czwartą emisji gazów cieplarnianych w UE, będzie on odgrywał kluczową rolę w realizacji tego celu: do 2050 r. wielkość emisji w sektorze transportu ma spaść o 90 proc.
W ramach Europejskiego Zielonego Ładu Komisja pracuje obecnie nad strategią na rzecz zrównoważonej i inteligentnej mobilności, która będzie dotyczyć kwestii emisji ze wszystkich rodzajów transportu. Priorytetowym zadaniem będzie przesunięcie znacznej części ładunków przewożonych obecnie w transporcie drogowym (75 proc. śródlądowego transportu towarowego) na kolej i śródlądowe drogi wodne.
Wniosek Komisji dotyczący ogłoszenia roku 2021 Europejskim Rokiem Kolei musi teraz zostać przyjęty przez Parlament Europejski i Radę.
