Przewodniczący Jean-Claude Juncker powiedział: – Pragnę wyrazić uznanie dla Chorwacji za jej wytrwałe wysiłki w celu spełnienia wszystkich niezbędnych warunków do przystąpienia do strefy Schengen. Silniejszą strefę Schengen możemy osiągnąć wyłącznie dzięki zjednoczeniu i współpracy. Współpraca ta musi być naszym wspólnym celem. Dlatego wierzę, że państwa członkowskie podejmą odpowiednie kroki, by Chorwacja mogła wkrótce stać się pełnoprawnym członkiem strefy Schengen.
Komisarz do spraw migracji, spraw wewnętrznych i obywatelstwa Dimitris Avramopoulos powiedział: – Strefa Schengen jest jednym z największych i najbardziej wymiernych osiągnięć integracji europejskiej. Jednak jej siła zależy w dużym stopniu od jej inkluzywności – po tym, jak Chorwacja podjęła wysiłki, aby spełnić niezbędne warunki, musimy uznać ten fakt. Gdy Chorwacja stanie się pełnoprawnym członkiem strefy Schengen, przyczyni się do jej dalszego wzmocnienia oraz do zapewnienia lepszej ochrony granic zewnętrznych UE.
W swoim orędziu o stanie Unii z 2017 r. przewodniczący Jean-Claude Juncker wyraził jednoznaczne poparcie dla przystąpienia Chorwacji do strefy Schengen po spełnieniu wszystkich niezbędnych warunków. W dniu dzisiejszym Komisja informuje o pozytywnych wynikach długiego procesu oceny i współpracy, w trakcie którego Chorwacja dokonywała ciągłych postępów zmierzających do spełnienia wspomnianych warunków.
Ocena wszystkich kryteriów Schengen
Komunikat podsumowuje oceny przeprowadzone w okresie od czerwca 2016 r. do maja 2019 r., w ramach których przeanalizowano stosowanie przez Chorwację przepisów i norm strefy Schengen w wielu dziedzinach. Komisja już wcześniej pomyślnie oceniła i potwierdziła pełne wdrożenie przepisów Schengen w dziedzinie ochrony danych, współpracy policyjnej, wspólnej polityki wizowej, powrotów, systemu informacyjnego Schengen (SIS), broni palnej oraz współpracy wymiarów sprawiedliwości w sprawach karnych, natomiast dzisiejszy komunikat potwierdza również, że Chorwacja podjęła niezbędne środki w celu zapewnienia spełnienia warunków stosowania przepisów Schengen w dziedzinie zarządzania granicami zewnętrznymi. Chorwacja będzie musiała kontynuować prace nad spójną realizacją wszystkich bieżących działań w tej dziedzinie.
Ponadto Komisja informuje o realizacji zobowiązań podjętych przez Chorwację podczas negocjacji akcesyjnych i mających znaczenie dla przepisów Schengen. Zobowiązania te dotyczą w szczególności wymiaru sprawiedliwości i poszanowania praw podstawowych. W dniu dzisiejszym Komisja potwierdza, że Chorwacja nadal spełnia wszystkie odnośne warunki.
Dalsze kroki
Komisja zwraca się do Rady o omówienie przedmiotowego komunikatu w celu włączenia Chorwacji do strefy Schengen zgodnie z Aktem przystąpienia z 2011 r.
Kontekst
Strefa Schengen jest największym obszarem swobodnego przepływu osób na świecie, obejmującym obecnie 22 państw UE (Austrię, Belgię, Danię, Francję, Finlandię, Niemcy, Grecję, Włochy, Luksemburg, Niderlandy, Portugalię, Hiszpanię, Szwecję, Republikę Czeską, Estonię, Węgry, Łotwę, Litwę, Maltę, Polskę, Słowację i Słowenię) oraz 4 państwa stowarzyszone (Norwegię, Islandię, Szwajcarię i Liechtenstein). Dzięki niej obywatele mogą swobodnie przemieszczać się między tymi państwami bez konieczności przechodzenia przez odprawę graniczną, co ułatwia podróżowanie, podejmowanie pracy i życie w różnych krajach.
Państwa pragnące przystąpić do strefy Schengen muszą przejść szereg ocen mających na celu potwierdzenie, że spełniają warunki konieczne do stosowania przepisów Schengen. W ramach tych ocen ocenia się, czy dany kraj jest zdolny do wzięcia na siebie odpowiedzialności za kontrolę granic zewnętrznych w imieniu innych państw strefy Schengen, do skutecznej współpracy z organami ścigania w innych państwach tej strefy w celu utrzymania wysokiego poziomu bezpieczeństwa po zniesieniu kontroli granicznych, do stosowania przepisów Schengen, m.in. w zakresie kontroli zewnętrznych granic lądowych, morskich i powietrznych (porty lotnicze), do wydawania wiz Schengen, zapewnienia odpowiednich procedur powrotowych, współpracy policyjnej i ochrony danych osobowych. Ponadto oceniana jest również konieczność przyłączenia do systemu informacyjnego Schengen oraz sposób korzystania z niego.
Po stwierdzeniu, że spełnione są wszystkie warunki niezbędne do stosowania wszystkich odpowiednich przepisów Schengen, do Rady należy, po konsultacji z Parlamentem Europejskim, podjęcie ostatecznej i jednomyślnej decyzji w tej sprawie.
W marcu 2015 r. Chorwacja oświadczyła, że jest gotowa do rozpoczęcia procesu oceny Schengen we wszystkich odpowiednich obszarach polityki. W sprawozdaniu podsumowano postępy poczynione podczas procesu oceny we wszystkich istotnych obszarach i potwierdzono dalsze wypełnianie zobowiązań podjętych przez Chorwację podczas negocjacji akcesyjnych z UE.