7 lipca w Koszołach odbył się I Regionalny Przegląd Pieśni w Gwarze Podlaskiej im. Aleksandra Oleszczuka. Wydarzenie zorganizowało Stowarzyszenie Społeczno-Kulturalne “Tłoka”, Gminny Ośrodek Kultury w Łomazach oraz mieszkańcy wsi Koszoły. Dodatkowo przegląd stał motywem przewodnim Festynu Rodzinnego z okazji 470-lecia założenia wsi Koszoły.
Patron Przeglądu Aleksander Oleszczuk, urodził się w 1900 r. we wsi Kolembrody koło Radzynia Podlaskiego. W 1920 r. był żołnierzem, a po zakończeniu wojny obronnej z bolszewikami studiował w Seminarium Nauczycielskim w Leśnej Podlaskiej. Z dyplomem uzyskanym w 1927 r. ze specjalnością muzyczną pracował jako nauczyciel przedmiotów artystycznych w szkołach w Miłkowie i Wohyniu. Zainteresowany folklorem spisywał pieśni podlaskie. Swoje zainteresowania etnograficzne i muzyczne pogłębiał w Wolnej Wszechnicy Polskiej w Warszawie i w Krzemieńcu, a po 1946 r. w Wyższej Szkole Muzycznej w Sopocie. Podczas studiów na Wolnej Wszechnicy Polskiej napisał swoją pierwszą poważniejszą pracę ludoznawczą pt. „Zboże i chleb w zwyczajach ludowych na Podlasiu”. Opublikował ją i kilkanaście innych artykułów o pieśniach i zwyczajach podlaskich w latach 1930-1938 w ,,Głosie Powiatu Radzyńskiego” i w „Teatrze Ludowym”.
W 1939 r. Aleksander Oleszczuk ponownie odbywał służbę wojskową i dostał się do niewoli niemieckiej. W obozie opracował „Śpiewnik szkolny szkoły powszechnej II stopnia” i prowadził chór „Echo Obozu”. Po wojnie osiedlił się w 1946 roku w pobliżu Gdańska. Do emerytury w 1960 r. był tam nauczycielem w szkołach średnich i kierownikiem amatorskich zespołów artystycznych na Wybrzeżu. W tym czasie nie przestał się interesować swoimi rodzinnymi stronami. Dotychczasowe badania opublikował w postaci książek wydanych przez Polskie Towarzystwo Ludoznawcze: ,,Ludowe obrzędy weselne na Podlasiu” (1951) i ,,Pieśni ludowe Podlasia” (1965). Napisał też kilka artykułów oraz zamieścił w czasopiśmie „Śpiew w Szkole” wiele pieśni podlaskich opracowanych dla chórów szkolnych. Wydał też dwa zeszyty ,,Piosenek ludowych z Podlasia na chór żeński lub dziecięcy” w ramach cyklicznego wydawnictwa „Polska pieśń ludowa” (Kraków 1957). Po powrocie na Podlasie (1960) osiadł w Stępkowie koło Parczewa, kontynuował rejestrację pieśni i melodii na obszarze nadbużańskim oraz współpracował z zespołami folklorystycznymi. Wyniki badań publikował w czasopismach oraz wymienionej wyżej książce. Jan Adamowski w biogramie Aleksandra Oleszczuka podkreśla jego zasługi dla folklorystyki polskiej: „z całą odpowiedzialnością można dodać, że praca eksploracyjna Oleszczuka spełnia wymogi pracy naukowej, tym bardziej trudniejszej, że folklor to zjawisko bardzo złożone, synkretyczne. Z drugiej zaś strony należy także pamiętać i o tym, że swoją pracę prowadził w warunkach iście kolbergowskich. Na koniec trzeba dodać, że prócz prac opublikowanych Oleszczuk pozostawił gotową do druku cenną monografię „Podlaski doroczny cykl widowiskowy” oraz kilka zbiorów pieśni adaptowanych dla potrzeb ruchu amatorskiego, któremu służył całe życie pomocą w wyborze repertuaru z Podlasia, mało znanego przed jego publikacjami. Aleksander Oleszczuk zmarł w 1983 roku.
– Cieszę się i gratuluję stowarzyszeniu i mieszkańcom Koszoł, że pierwszy Przegląd Pieśni w Gwarze Podlaskiej odbywa się tutaj w Koszołach. Pięknie, że kultywujecie tą tradycję podlaską. Jest to dzisiaj również piękna okazja do spotkania, bo obchodzimy 470-lecie miejscowości Koszoły – powiedział podczas otwarcia wójt gminy Łomazy Jerzy Czyżewski.
Na Przeglądzie wystąpili: Zespół Śpiewaczy “Na Swojską Nutkę” z Zahorowa, Zespół, Śpiewaczy “Niezabudki” z Nurca-Stacji, Zespół Śpiewaczy “Macierz” z Ortela Kólewskiego, Zespół Śpiewaczy “Tęcza” z Nurca-Stacji, Zespół Śpiewaczy z Hruda, Zespół Śpiewaczy “Sokotuchy” z Białej Podlaskiej, Studio Folkloru Podlaskich Białorusinów “Żemerwa” z Bielska Podlaskiego oraz Teatr Obrzędowy „Czeladońka” z Lubenki.
Oprócz występów na gości czekały również inne atrakcje, wśród nich m.in. gry i zabawy dla dzieci, w tym dmuchańce ,malowanie twarzy, wata cukrowa, popcorn oraz konkursy z nagrodami. Na koniec odbyło się ognisko integracyjne z kiełbaskami.
materiał: gmina Łomazy
film / zdjęcie: Małgorzata Mieńko / Mariusz Maksymiuk
biografia Aleksandra Oleszczuka: Aleksander Błachowski (http://www.nagrodakolberg.pl)
