Wieści z Unii: Nowy ład dla konsumentów

Główne zmiany to zagwarantowanie przejrzystości konsumentom kupującym w internecie, skuteczne kary i jasne przepisy dotyczące kwestii podwójnej jakości produktów w UE. Komisja Europejska zaproponowała nowe zasady w kwietniu ubiegłego roku jako część pakietu dotyczącego „nowego ładu dla konsumentów”.

Pierwszy wiceprzewodniczący Komisji Frans Timmermans powiedział: – Chodzi o ochronę konsumentów dzięki większej przejrzystości oraz konsekwentne egzekwowanie prawa w przypadku, gdy klienci zostaną oszukani. Dzięki przepisom „nowego ładu” konsumenci będą wiedzieli, co kupują i od kogo kupują.

Věra Jourová, komisarz do spraw sprawiedliwości, konsumentów i równouprawnienia płci, dodała: – Dzięki temu porozumieniu dni podwójnych standardów na jednolitym rynku są policzone. Różniących się od siebie produktów nie będzie można już przedstawiać jako identyczne, wprowadzając tym samym konsumentów w błąd. Sprzedawców, którzy oszukują, będą czekać poważne sankcje. „Nowy ład” zwiększy również ochronę konsumentów w internecie i sprawi, że zakupy online będą bardziej przejrzyste.

Przyjęte środki przyniosą wymierne korzyści konsumentom.

• Skuteczne kary za naruszanie unijnego prawa konsumenckiego: krajowe organy ochrony konsumentów będą mieć uprawnienia do nakładania skutecznych, proporcjonalnych i odstraszających kar w sposób skoordynowany. W przypadku powszechnie występujących naruszeń, które dotykają konsumentów w kilku państwach członkowskich UE i które są przedmiotem akcji kontrolnej UE, wysokość maksymalnej grzywny w każdym państwie członkowskim wyniesie nie mniej niż 4 proc. rocznego obrotu danego przedsiębiorcy.

• Rozwiązanie problemu podwójnej jakości produktów konsumenckich: nowe zasady sprawią, że wprowadzanie do obrotu produktu rzekomo identycznego z produktem wprowadzonym w innych państwach członkowskich, jeśli w rzeczywistości produkty te mają znacząco odmienny skład lub cechy charakterystyczne, będzie uznawane za praktykę wprowadzająca w błąd.

• Wzmocnione prawa konsumentów w internecie: w przypadku zakupów przez internet należy wyraźnie poinformować konsumentów o tym, czy kupują produkty lub usługi od przedsiębiorstwa czy też od osoby prywatnej, tak aby wiedzieli, z jakiej ochrony będą korzystać, jeśli wystąpią jakiekolwiek problemy. Konsument korzystający z wyszukiwarki internetowej będzie wyraźnie informowany o tym, które wyniki wyszukiwania zostały opłacone przez sprzedawcę. Zostanie również poinformowany o głównych parametrach określających kolejność wyników wyszukiwania.

Co dalej?

Wstępne porozumienie musi jeszcze zostać formalnie przyjęte przez Parlament Europejski i Radę.

Kontekst

Pakiet dotyczący nowego ładu dla konsumentów opiera się na tym, co Komisja pod przewodnictwem Jean-Claude’a Junckera już osiągnęła w kwestii poprawy ochrony konsumentów.

W ramach strategii jednolitego rynku cyfrowego Komisja Europejska zrealizowała szereg inicjatyw, aby dostosować przepisy w zakresie ochrony konsumentów do świata internetu, na przykład przez zniesienie opłat roamingowych lub wyeliminowanie nieuzasadnionego blokowania geograficznego. Ponadto zmodernizowane rozporządzenie w sprawie współpracy w dziedzinie ochrony konsumentów, przyjęte w 2017 r., przyczyni się do poprawy egzekwowania przepisów przez organy publiczne oraz do usprawnienia transgranicznej współpracy między organami ochrony konsumentów.

Pakiet dotyczący „nowego ładu” dla konsumentów składa się z dwóch wniosków dotyczących dyrektyw:

• z wniosku dotyczącego zmiany dyrektywy Rady w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich, dyrektywy w sprawie ochrony konsumenta przez podawanie cen produktów oferowanych konsumentom, dyrektywy dotyczącej nieuczciwych praktyk handlowych stosowanych przez przedsiębiorstwa wobec konsumentów oraz dyrektywy w sprawie praw konsumentów. Celem tego wniosku jest zapewnienie lepszego egzekwowania prawa w dziedzinie ochrony konsumentów oraz nowelizacja tych przepisów, zwłaszcza w świetle rozwoju technologii cyfrowych;

• z wniosku dotyczącego powództw przedstawicielskich w celu ochrony zbiorowych interesów konsumentów oraz uchylenia dyrektywy 2009/22/WE w sprawie nakazów zaprzestania szkodliwych praktyk. Ten wniosek ma na celu usprawnienie narzędzi służących powstrzymaniu nielegalnych praktyk oraz ułatwienie konsumentom dochodzenia należnych im praw, w przypadku gdy wielu z nich pada ofiarą tego samego naruszenia przepisów, w sytuacji wystąpienia szkody zbiorowej. Prace nad tą drugą dyrektywą wciąż trwają w Parlamencie Europejskim i w Radzie.