Wieści z Unii: Widać Horyzont Europa

Inwestowanie w badania naukowe i innowacje to inwestowanie w przyszłość Europy, w wiedzę i nowe rozwiązania w celu utrzymania i poprawy europejskiego stylu życia. Dlatego też Komisja Junckera wyznaczyła nowy ambitny cel, jakim jest pogłębienie europejskiego potencjału innowacyjnego, zapewnienie trwałego dobrobytu i zachowanie naszej globalnej konkurencyjności. Program „Horyzont Europa”, zaproponowany przez Komisję w czerwcu 2018 r. jako część budżetu długoterminowego UE na lata 2021–2027, jest najambitniejszym w historii programem w dziedzinie badań naukowych i innowacji, dzięki któremu UE utrzyma się w czołówce światowych badań i innowacji.

Carlos Moedas, komisarz ds. badań, nauki i innowacji, powiedział: – Z zadowoleniem przyjmuję to porozumienie wyrażające silne poparcie dla nowej Europejskiej Rady ds. Innowacji i naszego misyjnego podejścia do programów badawczych. Obecnie jesteśmy na dobrej drodze do uruchomienia w 2021 r. najambitniejszego w historii europejskiego programu badań naukowych i innowacji, kształtującego przyszłość silnej, zrównoważonej i konkurencyjnej gospodarki europejskiej oraz służącego wszystkim regionom Europy.

Program „Horyzont Europa” będzie bazował na osiągnięciach i sukcesie obecnego programu w zakresie badań naukowych i innowacji („Horyzont 2020”). Będzie on w dalszym ciągu stymulować doskonałość naukową Europy za pośrednictwem Europejskiej Rady ds. Badań Naukowych (ERBN) oraz poprzez stypendia i wymiany w ramach działań „Maria Skłodowska-Curie”, a także korzystać z doradztwa naukowego, wsparcia technicznego i specjalnych badań Wspólnego Centrum Badawczego (JRC), służby naukowej Komisji Europejskiej.

Wprowadzi nowe elementy, w tym Europejską Radę ds. Innowacji (EIC). Europejska Rada ds. Innowacji, która jest obecnie w fazie pilotażowej, będzie punktem kompleksowej obsługi dla wprowadzania radykalnych i przełomowych innowacji z laboratoriów ma rynek, a także pomoże podmiotom rozpoczynającym działalność gospodarczą oraz małym i średnim przedsiębiorstwom w rozwijaniu ich pomysłów na większą skalę. Zapewni bezpośrednie wsparcie dla innowatorów za pośrednictwem dwóch głównych instrumentów finansowania: jednego dla wczesnych etapów prac, a drugiego dla etapu rozwoju oraz wprowadzania na rynek. Działalność ta będzie uzupełnieniem prac Europejskiego Instytutu Innowacji i Technologii (EIT).

Co dalej?

Wstępne porozumienie polityczne osiągnięte przez Parlament Europejski, Radę i Komisję musi jeszcze zostać formalnie zatwierdzone przez Parlament Europejski i Radę. Budżetowe aspekty programu „Horyzont Europa” są uzależnione od ogólnego porozumienia w sprawie kolejnego długoterminowego budżetu UE, zaproponowanego przez Komisję w maju 2018 r.

Synergia z innymi przyszłymi programami i politykami UE jest nadal przedmiotem dalszych dyskusji i zależy od postępów w realizacji innych sektorowych wniosków w ramach długoterminowego budżetu UE. Postanowienia odnoszące się do międzynarodowych układów o stowarzyszeniu są również przedmiotem dalszych dyskusji.

Komisja rozpocznie teraz przygotowanie wdrożenia programu „Horyzont Europa” w celu opublikowania pierwszego projektu programów prac, zanim program zostanie uruchomiony w dniu 1 stycznia 2021 r.

Kontekst

Europa, zamieszkiwana przez zaledwie 7 proc. światowej populacji, generuje 20 proc. światowych inwestycji w badania naukowe i rozwój, wydaje jedną trzecią wysokiej klasy publikacji naukowych oraz zajmuje dominującą pozycję na świecie w takich sektorach przemysłu, jak: farmaceutyka, chemikalia, inżynieria mechaniczna i moda.

Dzięki finansowaniu z UE zespoły z różnych krajów, zajmujące się różnymi dyscyplinami naukowymi, mogły współpracować i dokonać nieprawdopodobnych odkryć, a tym samym uplasować Europę na pozycji światowego lidera w dziedzinie badań naukowych i innowacji.

Program „Horyzont Europa” bazuje na tym sukcesie i wprowadza szereg nowych elementów, które przyniosą realne korzyści zarówno obywatelom, jak i całemu społeczeństwu.

Będzie on w dużym stopniu kontynuacją obecnego programu „Horyzont 2020”, programu UE w zakresie badań naukowych i innowacji na lata 2014–2020, zachowując takie elementy, jak: trzy filary, doskonałość jako centralny aspekt badań i utrzymanie sprawdzonych zasad i procedur dotyczących finansowania w ramach programu „Horyzont 2020”. Został jednak udoskonalony, aby zmaksymalizować jego oddziaływanie, znaczenie dla społeczeństwa i potencjał w zakresie przełomowych innowacji.

Program „Horyzont Europa” jest kluczowym elementem realizacji „Odnowionego europejskiego programu na rzecz badań naukowych i innowacji – szansy Europy na ukształtowanie własnej przyszłości”. W programie tym, omawianym na posiedzeniu przywódców UE w maju ubiegłego roku w Sofii, określono kroki niezbędne do zapewnienia globalnej konkurencyjności Europy.