Wieści z Unii: Polscy eksperci o przyszłości polityki obronnej UE

W wystąpieniu otwierającym dyrektor Przedstawicielstwa Marek Prawda podzielił się z uczestnikami spotkania spostrzeżeniem, że pokój w Europie w coraz większym stopniu zależy od tego, co się dzieje poza Europą. – UE musi się przeprosić z polityką zagraniczną i położyć na nią większy nacisk. Urlop od geopolityki się skończył – mówił.Prof. Tomasz Grzegorz Grosse, prezentując główne założenia swojego raportu, zwrócił uwagę na fakt, iż opuszczenie UE przez Wielką Brytanię, która to uznawała twardy podział kompetencji pomiędzy NATO i UE, przełoży się na pogłębienie współpracy w ramach Wspólnej Polityki Bezpieczeństwa i Obrony (WPBiO).

Jak tłumaczył prof. Grosse, celem rozwoju WPBiO ma być uzyskanie przez państwa Unii Europejskiej niezależności strategicznej od USA. Tak, aby Europa mogła być jednym z biegunów siły w tworzącej się wielobiegunowej geopolitycznej rzeczywistości.

Oprócz powodów politycznych, które zachęcają europejskich polityków do rozwijania wspólnej polityki obronnej, prof. Grosse wskazał na jej aspekt gospodarczy. Jego zdaniem, zacieśniona współpraca pomiędzy europejskimi koncernami byłaby z korzyścią dla konkurencyjności europejskiego przemysłu zbrojeniowego.Prof. Roman Kuźniar w swoim komentarzu do raportu wskazał na malejące zaangażowanie USA w utrzymywanie bezpieczeństwa w Europie oraz na niewystarczające w obliczu do istniejących wyzwań zaangażowanie państw europejskich w politykę obronną.

– Odpowiedzialność za bezpieczeństwo Europy i własnych państw spoczywa na każdym poważnym polityku. […] W dzisiejszych warunkach Europa musi posiadać większą siłę, mimo tego, że u zarania zjednoczonej Europy jest odrzucenie militaryzmu – powiedział prof. Roman Kuźniar.

Zdaniem Eugeniusza Smolara, problem niedostatecznego zaufania nie jest tylko problemem transatlantyckim, lecz również wewnątrzeuropejskim, i dlatego w jego opinii Polska powinna ustosunkować się do rozwoju WPBiO pozytywnie, lecz z zachowaniem zasady ograniczonego zaufania.

Obecny na spotkaniu poseł na Sejm RP Marcin Święcicki, argumentując na rzecz efektywności pogłębionej współpracy, zauważył, że suma poszczególnych budżetów obronnych państw Europy wynosi ok. 40% nakładów USA na zbrojenie, lecz przekłada się tylko na potencjał obronny wynoszący 10-15% potencjału USA. Wskazał on również na konieczność wspólnotowego działania w odpowiedzi na nowe zagrożenia. – Olbrzymie pole oddziaływania Rosji to teraz wojna hybrydowa, fake news. UE powinna na tym otwartym jeszcze polu zawiązać silną współpracę – oświadczył poseł Święcicki.Pod koniec spotkania głos zabrał Bartłomiej Radziejewski, prezes Nowej Konfederacji. – Jeśli nie wiadomo o co chodzi, to chodzi o Chiny – powiedział. Radziejewski wskazywał, iż konieczność zatroszczenia się przez Europę o własne bezpieczeństwo wynika z przesuwania amerykańskiego zaangażowania z Europy w stronę Pacyfiku. W opinii prezesa Nowej Konfederacji WPBiO jest znakomitym projektem z punktu widzenia Polski, jednakże potrzebuje 10-20 lat na bycie wdrożonym i w tym okresie przejściowym bezpieczeństwo Europy musi być zapewnione w oparciu o istniejące ramy Sojuszu Północnoatlantyckiego.