Komisja Europejska przedstawiła dziś sposoby podjęcia wyzwań i wykorzystania możliwości inwestycyjnych w Afryce, w krajach sąsiadujących z UE i na całym świecie. Są to m.in. zaproszenia do wspólnych inicjatyw między wielostronnymi i krajowymi podmiotami działającymi na rzecz rozwoju oraz wzmocnienie europejskiej struktury finansowej, która jest w stanie sprostać ambicjom nowego Instrumentu Sąsiedztwa oraz Współpracy Międzynarodowej i Rozwojowej.
Przewodniczący Jean-Claude Juncker powiedział: – Unia Europejska ma imponujące osiągnięcia, jeśli chodzi o wspieranie inwestycji poza UE. Ale możemy osiągnąć o wiele więcej, jeśli będziemy bardziej efektywnie i ściślej ze sobą współpracować. Nie potrzebujemy nowych instytucji ani grup mędrców, aby osiągnąć nasze cele: musimy szybko podejmować rozsądne decyzje, korzystając z istniejących struktur i pomocy dotychczasowych partnerów. Komisja jest gotowa odegrać swoją rolę i wytyczyć odpowiedni kierunek. Liczne wyzwania i możliwości inwestycyjne w Afryce, krajach sąsiadujących z UE i na świecie nie mogą dłużej czekać.
Wiceprzewodniczący Jyrki Katainen, odpowiedzialny za zatrudnienie, wzrost gospodarczy, inwestycje i konkurencyjność, powiedział: – Musimy zwiększyć zasoby finansowe przeznaczone na działania zewnętrzne UE. Zasada jest prosta. Zgodnie z innowacyjnym modelem planu inwestycyjnego dla Europy pomnożymy dostępne środki, łącząc środki z budżetu UE ze środkami EBI, EBOR, banków rozwoju państw członkowskich oraz sektora prywatnego. Pozwoli nam to na zwiększenie inwestycji w programy, które wspierają wzrost gospodarczy, tworzenie miejsc pracy i rozwój oraz pomoże zaradzić podstawowym przyczynom migracji w naszym sąsiedztwie, w Afryce i na całym świecie.
Komisarz do spraw współpracy międzynarodowej i rozwoju Neven Mimica powiedział: – Ułatwianie publicznego i prywatnego inwestowania w Afryce, krajach objętych europejską polityką sąsiedztwa i innych krajach partnerskich na całym świecie jest niezbędne do zapewnienia zrównoważonego rozwoju, wspierania stabilności i przezwyciężania globalnych wyzwań w sytuacji niestabilności gospodarczej i politycznej. W tej dziedzinie Komisja wiąże bardzo duże ambicje z niedawno zaproponowanym Instrumentem Sąsiedztwa oraz Współpracy Międzynarodowej i Rozwojowej. Jestem przekonany, że struktura, którą dziś proponujemy, jest w perspektywie krótkoterminowej najlepszym i najskuteczniejszym sposobem realizacji naszych ambitnych planów.
Ściślejsza współpraca zapobiegnie powielaniu działań
Komisja określiła możliwości bliższej współpracy między Europejskim Bankiem Inwestycyjnym (EBI) jako bankiem UE, Europejskim Bankiem Odbudowy i Rozwoju (EBOR) i krajowymi i regionalnymi podmiotami działającymi na rzecz rozwoju celem wykorzystania ich odpowiednich doświadczeń i wiedzy fachowej, przy jednoczesnym zachowaniu różnorodności na rynku. Przykładem udanej koordynacji są ramy inwestycyjne dla Bałkanów Zachodnich, w ramach których partnerami są Europejski Bank Inwestycyjny i Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju obok Komisji, Banku Rozwoju Rady Europy oraz kilku organizacji darczyńców. Model taki można powielić w innych obszarach. Należy wykorzystywać istniejące już struktury, zamiast tworzyć nowe, a nacisk należy położyć na synergie i bardziej efektywną współpracę. Można tego dokonać na przykład dzięki odpowiedniej regionalnej i tematycznej specjalizacji istniejących indywidualnych partnerskich instytucji finansowych lub wspólnym inicjatywom.
Zwiększenie skuteczności dzięki wzmocnionej europejskiej architekturze finansowej
Aby zapewnić realizację celów UE w zakresie polityki zewnętrznej oraz aby pieniądze podatników były wydawane efektywnie, Komisja jest gotowa zapewnić bardziej zdecydowany kierunek polityki i nadzór, jeśli chodzi o podejmowanie decyzji w sprawie wykorzystania gwarancji UE na inwestycje zewnętrzne – nie wchodząc przy tym w rolę banku rozwoju. Ponadto Komisja proponuje ściślejszą koordynację z państwami członkowskimi, aby mówić jednym głosem w strukturach zarządzania międzynarodowych instytucji finansowych i lepiej realizować cele UE w zakresie finansowania rozwoju. W perspektywie długoterminowej mogłoby to utorować drogę do wspólnego głosowania w Radzie Europejskiego Banku Odbudowy i Rozwoju w imieniu wszystkich państw członkowskich UE.
UE powinna również utworzyć platformę inwestycji zewnętrznych w ramach kolejnych wieloletnich ram finansowych, łącząc w tej jednej platformie wszystkie istniejące unijne zewnętrzne programy i instrumenty inwestycyjne. Komisja i państwa członkowskie określałyby priorytety sektorowe i geograficzne, a niezależni eksperci prowadziliby ocenę ryzyka dla programów i portfeli projektów. Europejski Bank Inwestycyjny – inwestycyjny partner UE – i inne instytucje finansowania rozwoju, w zależności od swojej wiedzy specjalistycznej, miałyby bezpośredni dostęp do gwarancji UE, co pozwoliłoby im zapewnić najwyższą wartość dodaną w terenie. Zadaniem Komisji byłoby sprawdzanie zgodności serii projektów ze strategią polityczną oraz ogólne zarządzanie korzystaniem z gwarancji UE, bez przeprowadzania jednak żadnych operacji bankowych.
Dalsze działania
W październiku 2018 r. Komisja zbierze wszystkie zaangażowane podmioty, w tym państwa członkowskie, instytucje finansowania rozwoju i inne zainteresowane strony w celu jak najszybszego wprowadzenia w życie przedstawionych dziś propozycji działań. Nie wpłynie to na trwające negocjacji w sprawie przyszłego Instrumentu Sąsiedztwa oraz Współpracy Międzynarodowej i Rozwojowej, który Komisja zaproponowała w czerwcu 2018 r., przeznaczając na niego 89,2 mld euro z budżetu UE. Instrument ten, złożony z trzech filarów – geograficznego, tematycznego i szybkiego reagowania – będzie miał na celu sprostanie globalnym wyzwaniom, takim jak prawa człowieka, równouprawnienie płci, zmiany klimatu, migracje i zapobieganie konfliktom. We wniosku Komisji przeanalizowano najbardziej odpowiednie instrumenty finansowe dla danego kontekstu, takie jak dotacje, instrumenty finansowe i gwarancje, czy też ich kombinacje. Uwzględniono model Planu inwestycji zewnętrznych i rozszerzono Europejski Fundusz na rzecz Zrównoważonego Rozwoju o nową gwarancję na działania zewnętrzne w wysokości maksymalnie 60 mld euro. Wniosek jest obecnie przedmiotem debaty w Parlamencie Europejskim i negocjacji między państwami członkowskimi w Radzie.
Kontekst
Aby reagować na coraz bardziej złożone wyzwania, jakie stawia przed nami dzisiejszy świat, począwszy od konfliktów i migracji po zmiany klimatu i problemy demograficzne, finansowanie rozwoju musi opierać się na kombinacji różnych źródeł finansowania, zarówno publicznych, jak i prywatnych. UE musi dostosować swoje obecne modele, aby zmaksymalizować skuteczność działań w krajach rozwijających się.
Europejski plan inwestycji zewnętrznych uruchomiono w 2016 r., aby wesprzeć inwestycje w krajach partnerskich w Afryce i w krajach objętych europejską polityką sąsiedztwa. Jego celem jest pomoc w realizacji celów zrównoważonego rozwoju ONZ oraz uruchamianiu i pozyskiwaniu zrównoważonych inwestycji publicznych i prywatnych, które umożliwią bardziej dynamiczny rozwój gospodarczy i społeczny oraz tworzenie miejsc pracy. Element finansujący planu, Europejski Fundusz na rzecz Zrównoważonego Rozwoju, opiera się na doświadczeniach udanego Europejskiego Funduszu na rzecz Inwestycji Strategicznych w ramach planu Junckera – wykorzystuje gwarancję UE w wysokości 4,1 mld euro, aby pozyskać inwestorów prywatnych w przypadku projektów, których innowacyjność i ryzyko są wysokie. Dzięki gwarancji w wysokości 75 mln euro pojedynczy program inwestycyjny w ramach Europejskiego planu inwestycji zewnętrznych może przyczynić się do stworzenia 800 tys. miejsc pracy.
Pojawiły są już pierwsze owoce funkcjonowania Europejskiego planu inwestycji zewnętrznych. W dniu 10 lipca 2018 r. UE zatwierdziła pakiet programów gwarancji finansowych o wartości około 800 mln euro. Pomoże to pozyskać około 8–9 mld euro na inwestycje publiczne i prywatne w Afryce i w krajach objętych europejską polityką sąsiedztwa, a docelowo, do 2020 r., kwota ta ma wynieść 44 mld euro. Dzięki odpowiednim wkładom państw członkowskich i środkom z innych źródeł wartość inwestycji w ramach planu mogłaby się podwoić i sięgnąć 88 mld euro.
W kolejnym budżecie długoterminowym UE na lata 2021–2027 Komisja Europejska proponuje zwiększenie budżetu na działania zewnętrzne do kwoty 123 mld euro. Budżet ten ma mieć również prostszą strukturę i być bardziej elastyczny, aby skuteczniej stawić czoła dzisiejszym globalnym wyzwaniom.
WIĘCEJ INFORMACJI NA TEN TEMAT <<==>> LINK
materiał: Komisja Europejska Przedstawicielstwo w Polsce
tekst: Wydział Prasy Komisja Europejska Przedstawicielstwo w Polsce
opracowanie: Radio Biper Biała Podlaska
