W dniu 30 września 2018 r. we wsi Mościce Dolne zamieszkałej w większości przez potomków nadbużańskich olędrów odbyła się uroczystość odsłonięcia tablicy upamiętniającej setną rocznicę odzyskania przez Polskę niepodległości oraz czterdziestą rocznicę inauguracji pontyfikatu papieża Jana Pawła II.
Mając na uwadze dość skomplikowane dzieje macierzystych olęderskich kolonii Nejdorf (od 1929 r. Mościce Dolne) i Nejbrow (od 1929 r. Mościce Górne), inicjatywa sołtysa wsi wsparta pomocą mieszkańców przy przygotowaniu placu i ustawianiu głazu oraz organizacji uroczystości, była jak najbardziej uzasadniona.
Modlitwą na mszy świętej sprawowanej w kościele p.w. M.B.R. w Sławatyczach uczestnicy uroczystości poprzedzili jej oficjalny przebieg bezpośrednio we wsi Mościce Dolne. Uroczystości przy głazie z pamiątkową tablicą w Mościcach Dolnych rozpoczęto odśpiewaniem hymnu państwowego pod przewodnictwem sławatyckiego chóru męskiego „Ave”.
Następnie głos zabrał wójt gminy Sławatycze – Grzegorz Kiec, nawiązując do tematu setnej rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości i roli papieża Polaka w najnowszej historii naszego kraju.
Ceremoniału przecięcia wstęgi dokonali przedstawiciele sołectwa wsi Mościce Dolne i gminy Sławatycze oraz goście honorowi: wójt gminy – Pan Grzegorz Kiec, przewodnicząca Rady Gminy – Pani Józefa Buczek, sołtys Mościc Dolnych Pan – Tomasz Łuszczewski, Szefa BBN – Pan Paweł Soloch i przewodniczący Rady Powiatu Bialskiego – Pan Mariusz Kiczyński.
Poświęcenia tablicy pamiątkowej dokonał proboszcz parafii rzymskokatolickiej w Sławatyczach – ks. Mirosław Krupski, nawiązując przy tym w kilku zdaniach do duchowego znaczenia tychże rocznic.
Wiązanki kwiatów pod pomnikiem z tablicą pamiątkową złożyli: Szef Biura Bezpieczeństwa Narodowego, Sekretarz Stanu, Minister w Kancelarii Prezydenta RP. – Paweł Soloch, oraz wójt gminy Sławatycze – Grzegorz Kiec, w asyście przewodniczącej Rady Gminy – Józefy Buczek i sołtysa wsi Mościce Dolne – Tomasza Łuszczewskiego.
W przemówieniu okolicznościowym minister Paweł Soloch nawiązał do znaczenia obchodów rocznicowych odzyskania przez Polskę niepodległości nawet w niewielkich gminach i wsiach, przypominając także o wcześniejszym uczczeniu przez potomków nadbużańskich olędrów innych wydarzeń historycznych, takich jak 1050-lecie chrztu Polski, 400-lecie lokowania pierwszych olęderskich kolonii nad Bugiem i 90. rocznicy wizyty prezydenta II RP Ignacego Mościckiego. Przekazał także życzenia i pozdrowienia od Prezydenta RP Pana Andrzeja Dudy.
Przewodniczący Rady Powiatu Bialskiego – Mariusz Kiczyński, również nawiązał w swoim przemówieniu do wagi tego typu obchodów rocznicowych w małych ojczyznach, wskazując przykład niewielkiej gminy Sławatycze w kwestii ich organizacji.
Przy okazji uroczystości związanych z odzyskaniem przez Polskę niepodległości wręczył pracownikom GOK w Sławatyczach: Bolesławowi Szulejowi i Elżbiecie Gruszkowskiej grawertony z podziękowaniami za szczególny wkład w rozwój kulturalno-społeczny gminy Sławatycze oraz powiatu bialskiego oraz zaangażowanie w organizację imprez towarzyszących obchodom świąt narodowych.
Miejscowy regionalista – Antoni Chorąży, w swoim przemówieniu i referacie okolicznościowym przybliżył losy dawnych olęderskich kolonii nad Bugiem w czasie niewoli i po odzyskaniu niepodległości, zwracając uwagę na fakt, że funkcjonująca po II wojnie światowej w granicach Polski wieś Mościce Dolne to tylko mała część dawnych olęderskich kolonii, ocalała dzięki zmianie koryta rzeki w 1821 roku.
Pozostała część Mościc Dolnych i całe Mościce Górne na prawym brzegu (obecnie Białoruś) zostały zlikwidowane na mocy decyzji sowieckich władz okupacyjnych w 1940 r. Tę obecną małą „enklawę” stanowią obecnie repatrianci i ich potomkowie z prawego brzegu Bugu, którzy pozostawili tam nowo zbudowane w czasie wojny domy oddalone od koryta rzeki (okolica Domaczewa), oraz ci, którzy zamieszkiwali wcześniej tę lewobrzeżną część Mościc Dolnych – dzielnice Niz i Karoliny.
Odczytane również zostały – po tłumaczeniu z języka niemieckiego – słowa podziękowania za zaproszenie i życzenia od obecnego na uroczystości przewodniczącego Koła Przyjaciół Nejdorf-Nejbrow (Mościc Dolnych i Górnych) w Niemczech – pana Siegfrieda Ludwiga.
Wójt gminy Sławatycze złożył podziękowanie w formie grawertonu Antoniemu Chorążemu za wieloletnie zaangażowanie i osobisty wkład w odkrywanie i pielęgnowanie bogatej historii Nadbużańskich Olędrów. Uroczystości uświetnił śpiewem patriotycznych pieśni: chór „Ave” pod dyrekcją Ludwika Sławińskiego oraz sławatyccy wokaliści: Elżbieta Gruszkowska i Janusz Pruniewicz.
Szczególnym punktem programu uroczystości było wspólne z wokalistami odśpiewanie w hołdzie śp. Ojcu Świętemu Janowi Pawłowi II – pieśni „Barka”. Sołtys wsi Mościce Dolne Tomasz Łuszczewski podziękował wszystkim zaangażowanym w społeczną akcję prac związanych z przygotowaniem placu i budową pomnika oraz za organizację obchodów rocznicowych sfinalizowanych odsłonięciem pamiątkowej tablicy.
Po zakończeniu części oficjalnej poprowadzonej przez dyrektora GOK – Bolesława Szuleja, goście i mieszkańcy wsi spędzili niedzielne popołudnie i wieczór przy grillu i muzyce „Braci P.” Organizatorami uroczystości byli: wójt gminy Sławatycze i sołtys wsi Mościce Dolne.
[foogallery id=”117532″]
materiał: Sławatycze GOK
tekst: A. Chorąży
zdjęcia: R. Szczur
opracowanie: Gwalbert Krzewicki
