Plan inwestycyjny dla Europy przekroczył już zakładane 315 mld euro – wynika z najnowszych danych. Oznacza to szansę na stworzenie prawie półtora miliona nowych miejsc pracy oraz dodatkowy wzrost europejskiego PKB o ponad 1 proc. Inwestycje w ramach planu wsparły m.in. innowacyjne rozwiązania w opiece zdrowotnej w Hiszpanii, gospodarkę o obiegu zamkniętym w Republice Czeskiej czy produkcję żywności w Grecji.
Od lipca 2015 r. w ramach Europejskiego Funduszu na rzecz Inwestycji Strategicznych (EFIS) uruchomiono dodatkowe inwestycje w wysokości 335 mld euro w całej UE. Zaproponowany przez przewodniczącego Junckera plan inwestycyjny dla Europy miał wyraźny wpływ na unijną gospodarkę i zrewolucjonizował sposób finansowania innowacji.
Komisja Europejska i Grupa Europejskiego Banku Inwestycyjnego (EBI) wywiązały się ze swojego zobowiązania do uruchomienia dodatkowych inwestycji w wysokości 315 mld euro w ramach planu Junckera. W oparciu o gwarancję budżetową Unii Europejskiej i zasoby własne grupy EBI zatwierdzono 898 operacji, które mają uruchomić inwestycje o wartości 335 mld euro w 28 państwach członkowskich UE. To więcej, niż zakładał pierwotny cel wynoszący 315 mld euro ustalony w 2015 r., kiedy uruchomiono EFIS, by domknąć lukę inwestycyjną powstałą w wyniku kryzysu finansowego i gospodarczego. Oczekuje się, że z lepszego dostępu do finansowania skorzysta 700 tys. małych i średnich przedsiębiorstw. Biorąc pod uwagę powodzenie EFIS, Rada Europejska i Parlament Europejski uzgodniły w ubiegłym roku przedłużenie okresu obowiązywania tego funduszu do końca 2020 r. i zwiększenie jego zdolności do 500 mld euro.
Przewodniczący Jean-Claude Juncker powiedział: – Plan inwestycyjny dla Europy okazał się sukcesem. Przekroczyliśmy pierwotnie zakładany cel inwestycyjny w wysokości 315 mld euro, a do 2020 r. Europejski Fundusz na rzecz Inwestycji Strategicznych ma umożliwić stworzenie 1,4 mln miejsc pracy i zwiększyć unijne PKB o 1,3 proc. Udało nam się sfinansować projekty, które bez EFIS nie byłyby możliwe, a wszystko to bez tworzenia nowego długu: dwie trzecie inwestycji pochodzi z sektora prywatnego. Od finansowania szkoleń dla uchodźców w Finlandii, przez energię ze źródeł odnawialnych w Grecji po rolnictwo w Bułgarii – nadal będziemy wykorzystywać unijny budżet do tego, czemu najlepiej służy – pobudzania wzrostu.
Wiceprzewodniczący Komisji ds. miejsc pracy, wzrostu, inwestycji i konkurencyjności Jyrki Katainen powiedział: – To osiągnięcie dowodzi, że UE jest liderem pod względem mobilizacji prywatnych pieniędzy dla dobra publicznego. Dzięki podejściu rynkowemu i wykorzystaniu budżetu UE w strategiczny sposób, wspieramy setki innowacyjnych projektów inwestycyjnych i pomagamy tysiącom małych przedsiębiorstw rozwinąć działalność. W rezultacie poprawiliśmy konkurencyjność Europy i wsparliśmy dotychczas co najmniej 750 tys. miejsc pracy w całej Unii. Dzięki planowi inwestycyjnemu i wysiłkom podejmowanym przez państwa członkowskie w ramach krajowych reform strukturalnych prognozy w zakresie inwestycji w Europie są pomyślne.
Prezes Grupy Europejskiego Banku Inwestycyjnego – Werner Hoyer stwierdził: – Lubię powtarzać, że EBI przynosi dobre wiadomości, ale nawet według naszych standardów dzisiejsze osiągnięcie sprawia, że jestem szczególnie dumny. Udało nam się dokonać tego, co jeszcze trzy lata temu wielu wydawało się niemożliwe. Uruchomienie kwoty 315 mld euro w postaci nowych, dodatkowych inwestycji – w większości pochodzących z sektora prywatnego – nigdy nie było łatwym zadaniem. Dowiedliśmy, że można tego dokonać za sprawą doskonałej współpracy EBI i Komisji Europejskiej, pomocy i wsparcia Rady i Parlamentu Europejskiego, jak również doświadczenia, wszechstronności i zaangażowania unijnych banków. Ostatnie trzy lata zmieniły sposób, w jaki Europa finansuje swoje priorytety. Mamy teraz narzędzie pozwalające wykorzystać ograniczone środki publiczne w taki sposób, by przynosiły większe korzyści gospodarce Europy i jej obywatelom, dzięki przyciąganiu prywatnych inwestycji. Wiele osób uważa plan Junckera za najlepsze rozwiązanie, od którego nie ma powrotu.
Zatrudnienie i wzrost gospodarczy
Departament ekonomiczny EBI oraz Wspólne Centrum Badawcze (JRC) Komisji szacują, że dzięki operacjom EFIS wsparto już ponad 750 tys. miejsc pracy, przy czym do 2020 r. liczba ta powinna wzrosnąć do 1,4 mln miejsc pracy w porównaniu z poziomem bazowym. Z obliczeń wynika ponadto, że dzięki planowi Junckera unijne PKB wzrosło dotychczas o 0,6 proc. i że do 2020 r. wzrośnie o 1,3 proc. Dwie trzecie zebranej kwoty 335 mld euro pochodzi ze środków prywatnych, co oznacza, że EFIS osiągnął również swój cel w postaci mobilizacji inwestycji sektora prywatnego.
Biorąc pod uwagę rozmiar poszczególnych gospodarek, największy wpływ EFIS odnotowano w krajach, które ucierpiały w wyniku kryzysu, tj. na Cyprze, w Grecji, Irlandii, we Włoszech, w Portugalii oraz Hiszpanii. Podczas gdy bezpośredni wpływ na inwestycje jest szczególnie wysoki właśnie w tych państwach, obliczenia wskazują, że regiony objęte polityką spójności (głównie państwa Europy Wschodniej) mogą odnieść większe korzyści w perspektywie długoterminowej.
Co jest finansowane w ramach planu inwestycyjnego dla Europy?
Plan Junckera umożliwia grupie EBI finansowanie działań, które wiążą się z większym ryzykiem niż ryzyko w przypadku przeciętnych inwestycji. Często projekty wspierane przez EFIS są wysoce innowacyjne i realizowane przez małe przedsiębiorstwa bez historii kredytowej lub łączą mniejsze potrzeby w zakresie infrastruktury w ramach poszczególnych sektorów lub obszarów geograficznych. Wspieranie takich projektów wymagało, by grupa EBI opracowywała nowe produkty finansowe, na przykład finansowanie wysokiego ryzyka z elementami kapitału własnego lub platform inwestycyjnych. Co ważne, plan inwestycyjny dla Europy umożliwia też EBI zatwierdzanie większej liczby projektów, niż byłoby to możliwe bez wsparcia w postaci gwarancji UE. Pozwala ponadto dotrzeć do nowych klientów: trzech na czterech klientów banku otrzymujących wsparcie z EFIS jest nowych. Dowodzi to, że plan Junckera rzeczywiście zapewnił dodatkowe inwestycje.
Dzięki wsparciu z EFIS EBI oraz zależny od niego Europejski Fundusz Inwestycyjny (EFI) odpowiedzialny za finansowanie małych przedsiębiorstw, zainwestowały w 898 operacji i zapewniły finansowanie ryzyka 700 tys. MŚP w wielu sektorach we wszystkich 28 państwach UE. Kraje, w których wartość uruchomionych dzięki EFIS inwestycji w stosunku do PKB jest najwyższa, to: Grecja, Estonia, Litwa, Bułgaria i Finlandia. Przykłady inwestycji obejmują bardzo różnorodne projekty: od innowacyjnych rozwiązań w zakresie opieki zdrowotnej w Hiszpanii, przez gospodarkę o obiegu zamkniętym w Republice Czeskiej, po produkcję żywności w Grecji. Zestawienia informacji w podziale na kraje i sektory zawierają bardziej szczegółowy przegląd tych projektów i dalsze przykłady.
W jaki sposób plan Junckera przynosi korzyści obywatelom i przedsiębiorstwom?
Oprócz finansowania innowacyjnych projektów i nowych technologii, w ramach planu inwestycyjnego dla Europy wspierano również inne unijne cele, m.in. w zakresie polityki cyfrowej, społecznej i transportowej. Dzięki EFIS:
– 15 mln dodatkowych gospodarstw domowych ma dostęp do szybkich łączy szerokopasmowych;
– wybudowano lub wyremontowano ponad 500 tys. przystępnych cenowo mieszkań socjalnych;
– 30 mln Europejczyków korzysta z lepszych usług opieki zdrowotnej;
– 95 mln pasażerów rocznie korzysta ze zmodernizowanej infrastruktury kolejowej i miejskiej;
– 7,4 mln gospodarstw domowych jest zasilanych energią ze źródeł odnawialnych.
Więcej informacji na temat korzyści płynących z uruchomienia planu przedstawiono w rocznym sprawozdaniu Europejskiego Banku Inwestycyjnego z 2017 r. na temat działalności w UE.
Usługi doradcze i platforma umożliwiająca kontakty online
Innym ważnym celem planu Junckera jest pomoc w uruchamianiu projektów. Pomoc techniczną i doradztwo w tym zakresie zapewnia Europejskie Centrum Doradztwa Inwestycyjnego. Od chwili swojego uruchomienia w 2015 r. centrum otrzymało ponad 770 wniosków od promotorów projektów ze wszystkich państw UE, którymi się zajęło. Ponad 50 z tych projektów może liczyć na wsparcie z EFIS. Jednym z nich był projekt dotyczący mieszkalnictwa socjalnego w Poznaniu. Projekt ten, który uzyskał pożyczkę w wysokości 42 mln euro wspieraną z EFIS, umożliwi budowę i modernizację mieszkań dla około 3 tys. osób.
Ponadto od lipca 2018 r. do Europejskiego portalu projektów inwestycyjnych (umożliwiającego współpracę między inwestorami i promotorami projektów) zgłoszono ponad 700 projektów. Do tej pory opublikowano blisko 400 z tych projektów. Obejmują one 25 sektorów o dużym potencjale gospodarczym. Jak wynika z badania przeprowadzonego w 2017 r., inwestorzy skontaktowali się z promotorami w przypadku 80 proc. projektów, wśród których znalazły się m.in. Ecoduna w Austrii, PLD Space w Hiszpanii oraz Acellere w Niemczech.
Kontekst
Plan inwestycyjny dla Europy czyli plan Junckera został zainaugurowany w listopadzie 2014 r. w celu odwrócenia spadkowych tendencji w zakresie poziomu inwestycji. Pozwolił on wprowadzić Europę na drogę do ożywienia gospodarczego. Oczekuje się, że działania zatwierdzone w ramach Europejskiego Funduszu na rzecz Inwestycji Strategicznych (w ramach planu Junckera) mają doprowadzić do powstania inwestycji o wartości 335 mld euro (dane za lipiec 2018 r.). Z lepszego dostępu do finansowania może skorzystać ok. 700 tys. małych i średnich przedsiębiorstw. W dniu 12 grudnia 2017 r. Parlament Europejski i państwa członkowskie osiągnęły porozumienie w sprawie rozporządzenia dotyczącego wzmocnienia EFIS i powiększenia celu inwestycyjnego do 500 mld euro do końca 2020 r. Rozporządzenie w sprawie EFIS 2.0 weszło w życie w dniu 30 grudnia 2017 r.
EBI, Komisja oraz Centrum Doradztwa Inwestycyjnego nadal promują korzystanie z platform inwestycyjnych, tj. instrumentów inwestycyjnych umożliwiających łączenie mniejszych lub obarczonych wyższym ryzykiem projektów w ramach poszczególnych sektorów lub obszarów geograficznych. Takie rozwiązanie umożliwia lepszy podział ryzyka, co sprawia, że łatwiej jest przyciągnąć inwestorów prywatnych a ostatecznie – odblokować finansowanie na potrzeby poszczególnych projektów. Do czerwca 2018 r. zatwierdzono 41 platform inwestycyjnych, które mają uruchomić inwestycje o wartości ponad 34,8 mld euro.
W niezależnej ocenie EFIS opublikowanej w czerwcu 2018 r. stwierdzono, że gwarancja UE jest skutecznym sposobem zwiększenia liczby bardziej ryzykownych operacji EBI oraz że w ten sposób wykorzystuje się mniej zasobów budżetowych w porównaniu z europejskimi programami dotacji. W ocenie podkreślono, że wsparcie EBI ma kluczowe znaczenie dla promotorów, ponieważ jego otrzymanie podnosi wiarygodność na rynku i pomaga tym samym w pozyskaniu przyszłych funduszy. Podkreślono również potrzebę dalszej poprawy dostępu do finansowania innowacji oraz wzmocnienia synergii z innymi unijnymi programami finansowania.
W dniu 6 czerwca Komisja przedstawiła wniosek dotyczący planu mającego zastąpić plan inwestycyjny dla Europy w okresie kolejnych wieloletnich ram finansowych: program InvestEU.
WIĘCEJ INFORMACJI NA TEN TEMAT <<==>> LINK
materiał: Komisja Europejska Przedstawicielstwo w Polsce
tekst: Wydział Prasy Komisja Europejska Przedstawicielstwo w Polsce
opracowanie: Radio Biper Biała Podlaska
