– Zapewnimy należyte zarządzanie finansami dzięki mechanizmowi praworządności. Pokazujemy w ten sposób, na czym polega odpowiedzialne obchodzenie się z pieniędzmi podatników – zadeklarował przewodniczacy KE Jean-Claude Juncker. Komisja Europejska przedstawiła projekt nowego budżetu dla Unii na lata 2021-2027. Według założeń ma on być nowoczesny, prosty i elastyczny.
Komisja przedstawia dziś wniosek dotyczący pragmatycznego, nowoczesnego, długoterminowego budżetu na lata 2021–2027. Jest to nasza uczciwa odpowiedź na obecne realia, w których oczekuje się od Europy, aby odgrywała większą rolę w zapewnianiu bezpieczeństwa i stabilności w niestabilnym świecie, podczas gdy brexit pozostawi znaczną lukę w unijnym budżecie. Dzisiejszy wniosek odpowiada na to podwójne wyzwanie – proponujemy zrównoważenie niedoborów cięciami wydatków i nowymi zasobami, w równym stopniu. Finansowanie nowych i głównych priorytetów Unii zostanie utrzymane lub zwiększone, co oznacza, że nieuniknione będą pewne cięcia w innych obszarach. Stawka jest bardzo wysoka, dlatego musimy wykazać się odpowiedzialnością. Proponowany dzisiaj budżet jest ukierunkowany i realistyczny.
Celem wniosku Komisji jest dostosowanie budżetu Unii do naszych priorytetów politycznych wskazanych w pozytywnym programie zaproponowanym przez przewodniczącego Komisji Jeana-Claude’a Junckera w orędziu o stanie Unii w dniu 14 września 2016 i uzgodnionym przez przywódców UE-27 w Bratysławie 16 września 2016 r. oraz w deklaracji rzymskiej z dnia 25 marca 2017 r. Skupiając się na obszarach, w których Unia może osiągnąć najlepsze wynik, budżet ten jest przeznaczony dla Europy, która chroni, wspiera i broni.
Przewodniczący Komisji Europejskiej Jean-Claude Juncker powiedział: – To ważny moment dla naszej Unii. Nowy budżet jest okazją, aby kształtować naszą przyszłość jako nowej, ambitnej Unii składającej się z 27 państw, połączonej więzami solidarności. W dzisiejszym wniosku przedstawiliśmy pragmatyczny plan, jak uzyskać więcej mniejszym nakładem środków. To, że nasze gospodarki złapały wiatr w żagle, daje nam pewną swobodę manewru, ale nie uchroni nas przed koniecznością cięć finansowych w pewnych obszarach. Zapewnimy należyte zarządzanie finansami dzięki wprowadzanemu po raz pierwszy mechanizmowi praworządności. Pokazujemy w ten sposób, na czym polega odpowiedzialne obchodzenie się z pieniędzmi podatników. Teraz decyzję w sprawie wniosku Komisji muszą podjąć Parlament i Rada. Uważam, że powinniśmy starać się osiągnąć porozumienie przed przyszłorocznymi wyborami do Parlamentu Europejskiego.
Komisarz Günther H. Oettinger, odpowiedzialny za budżet i zasoby ludzkie, stwierdził: Nasza propozycja budżetu naprawdę skupia się na unijnej wartości dodanej. Inwestujemy jeszcze więcej w obszarach, w których jedno państwo członkowskie nie może działać w pojedynkę albo w których wspólne działania są skuteczniejsze, takich jak badania naukowe, migracja, kontrola granic czy obronność. Musimy też kontynuować finansowanie tradycyjnych – chociaż zmodernizowanych – polityk, takich jak wspólna polityka rolna i polityka spójności, ponieważ wysoka jakość produktów rolnych i nadrabianie zaległości gospodarczych przez opóźnione regiony leżą w naszym wspólnym interesie.
1. Ukierunkowany budżet: wzajemne dopasowanie ambicji i zasobów
Unia Europejska złożona z 27 państw wyznaczyła swoje priorytety polityczne i teraz potrzebuje zasobów do ich realizacji
Komisja proponuje przyjęcie długoterminowego budżetu wynoszącego 1 135 mld euro w środkach na zobowiązania (kwota wyrażona w cenach z 2018 r.) w okresie od 2021 r. do 2027 r., co stanowi równowartość 1,11 proc. dochodu narodowego brutto (DNB) UE-27. Zobowiązania w tej wysokości przekładają się na 1 105 mld euro (czyli 1,08 proc. DNB) w środkach na płatności (w cenach z 2018 r.). Kwoty te uwzględniają włączenie do budżetu UE Europejskiego Funduszu Rozwoju, który jest głównym narzędziem UE służącym do finansowania współpracy na rzecz rozwoju z państwami Afryki, Karaibów i Pacyfiku i jak dotychczas stanowi umowę międzyrządową. Uwzględniając inflację, są to wartości porównywalne z obecnym budżetem na lata 2014–2020 (po wliczeniu Europejskiego Funduszu Rozwoju).
Obecny poziom finansowania będzie musiał zostać zwiększony, aby zapewnić środki na nowe i pilne priorytety. Obecne inwestycje w takie obszary, jak badania naukowe i innowacje, młodzież, gospodarka cyfrowa, zarządzanie granicami, bezpieczeństwo i obrona, zwrócą się w przyszłości w postaci większego dobrobytu, zrównoważonego rozwoju i bezpieczeństwa. Na przykład budżety Erasmus+ i Europejskiego Korpusu Solidarności zostaną podwojone.
Jednocześnie Komisja dokładnie przeanalizowała obszary, w których można poczynić oszczędności i zwiększyć efektywność. Komisja proponuje, aby finansowanie wspólnej polityki rolnej i polityki spójności zostało umiarkowanie zmniejszone – w obu przypadkach o około 5 proc. – w celu odzwierciedlenia nowych realiów Unii liczącej 27 państw członkowskich. Polityki te zostaną zmodernizowane, aby zagwarantować, że mogą wciąż przynosić korzyści przy niższym wykorzystaniu środków, a nawet będą w stanie przyczyniać się do realizacji nowych priorytetów. Polityka spójności na przykład będzie odgrywać coraz ważniejszą rolę we wspieraniu reform strukturalnych i długoterminowej integracji migrantów.
Wynikiem tych zmian będzie przywrócenie równowagi budżetowej i zwrócenie większej uwagi na obszary, w których budżet UE może przynieść największe korzyści.
2. Nowoczesny, prosty i elastyczny budżet
Budżet UE jest stosunkowo niewielki w porównaniu z rozmiarem gospodarki europejskiej i budżetami krajowymi. Mimo to może przynieść realne i praktyczne korzyści obywatelom i przedsiębiorstwom, pod warunkiem że będzie inwestowany w obszarach, w których środki unijne mogą mieć większy wpływ niż nakłady publiczne na szczeblu krajowym – tam, gdzie wnosi realną europejską wartość dodaną. Przykłady obejmują przełomowe projekty badawcze skupiające najlepszych naukowców z całej Europy, duże obiekty infrastrukturalne lub projekty promujące transformację cyfrową, czy też projekty wyposażające Unię w narzędzia, których potrzebuje, aby chronić i bronić swoich obywateli. Takie postępowanie jest niezbędne w obecnym szybko zmieniającym się świecie, w którym Europa napotyka wyzwania demograficzne, niestabilną sytuację w sąsiedztwie i wiele innych poważnych problemów o charakterze transgranicznym.
W związku z tym Komisja proponuje nowoczesny, prosty i elastyczny budżet.
Nowoczesność: Nowa Unia składająca się z 27 państw potrzebuje nowego, nowoczesnego budżetu pokazującego, że Europa wyciągnęła wnioski z przeszłości. Oznacza to dalsze zmniejszenie obciążeń administracyjnych dla beneficjentów i instytucji zarządzających poprzez uspójnienie reguł za pomocą jednolitego zbioru przepisów, a także wytyczenie wyraźniejszych celów i skoncentrowanie się w większym stopniu na wynikach. Ułatwi to monitorowanie i pomiar wyników oraz wprowadzanie zmian w razie potrzeby.
Prostota: Struktura budżetu będzie jaśniejsza i ściślej powiązana z priorytetami Unii. Fundusze są obecnie rozłożone na zbyt wiele programów i instrumentów, zarówno w ramach budżetu jak i poza nim. Komisja proponuje zatem zmniejszenie liczby programów o ponad jedną trzecią (z obecnych 58 do 37 w przyszłości), na przykład przez połączenie rozdrobnionych źródeł finansowania w nowe zintegrowane programy i radykalne uproszczenie korzystania z instrumentów finansowych, w tym za pomocą Funduszu InvestEU.
Elastyczność: Niedawne wyzwania – zwłaszcza kryzys migracyjny i uchodźczy w 2015 r. – pokazały granice elastyczności obecnego budżetu UE w zakresie odpowiednio szybkiego i skutecznego reagowania. Wniosek Komisji przewiduje zatem zapewnienie większej elastyczności wewnątrz- i międzyprogramowej, wzmocnienie instrumentów zarządzania kryzysowego i utworzenie nowej „unijnej rezerwy” na wypadek nieprzewidzianych wydarzeń oraz w celu podejmowania działań w sytuacjach kryzysowych w dziedzinach takich jak bezpieczeństwo i migracja.
3. Budżet UE i praworządność: należyte zarządzanie finansami
Najważniejsza zmiana w ramach proponowanego budżetu to wzmocnienie związku między finansowaniem UE i praworządnością. Poszanowanie praworządności jest koniecznym warunkiem należytego zarządzania finansami i efektywnego finansowania ze środków unijnych. Komisja proponuje zatem wprowadzenie nowego mechanizmu chroniącego budżet UE przed ryzykiem finansowym związanym z uogólnionymi brakami w zakresie praworządności w państwach członkowskich. Nowe proponowane narzędzia umożliwią Unii zawieszanie i zmniejszanie finansowania ze środków UE lub ograniczenia dostępu do niego w sposób proporcjonalny do charakteru, wagi i skali braków w zakresie praworządności. Wniosek w sprawie takiej decyzji będzie składany przez Komisję i przyjmowany przez Radę w drodze głosowania odwróconą kwalifikowaną większością głosów[3].
4. Budżet UE na rzecz silnej i stabilnej unii gospodarczej i walutowej
Stabilna strefa euro jest warunkiem koniecznym do tworzenia miejsc pracy, wzrostu gospodarczego, inwestycji i sprawiedliwości społecznej w całej Unii. W grudniu 2017 r. w ramach planu działania na rzecz pogłębienia unii gospodarczej i walutowej w Europie Komisja wskazała, w jaki sposób można opracować nowe instrumenty budżetowe w ramach unijnej polityki finansów publicznych w celu wsparcia stabilności strefy euro i konwergencji w kierunku strefy euro. W nowych wieloletnich ramach finansowych zaproponowano dwa nowe instrumenty:
– Nowy Program wspierania reform, który – dysponując całkowitym budżetem w wysokości 25 mld euro – będzie oferować wszystkim państwom członkowskim wsparcie finansowe i techniczne przy realizacji priorytetowych reform, zwłaszcza w ramach europejskiego semestru. Ponadto Instrument Wsparcia Konwergencji zapewni specjalne wsparcie państwom członkowskim spoza strefy euro w przystąpieniu do wspólnej waluty.
– Europejski Instrument Stabilizacji Inwestycji, który przyczyni się do utrzymania poziomu inwestycji w przypadku dużych wstrząsów asymetrycznych. Jego funkcjonowanie rozpocznie się w formie pożyczek wzajemnych w ramach budżetu UE, do wysokości 30 mld euro, w połączeniu z pomocą finansową dla państw członkowskich na pokrycie kosztów odsetek. Pożyczki zapewnią dodatkowe wsparcie finansowe w czasie, gdy finanse publiczne są napięte, a priorytetowe inwestycje muszą być utrzymane.
5. Nowoczesne źródła finansowania dla budżetu UE
Nowe priorytety wymagają nowych inwestycji. Komisja proponuje w związku z tym, aby inwestycje te były finansowane z następujących źródeł: nowych środków finansowych (około 80 proc.) oraz oszczędności i przesunięć środków (około 20 proc.).
Opierając się na zaleceniach grupy wysokiego szczebla w sprawie „Przyszłego finansowania UE”, Komisja proponuje unowocześnienie i uproszczenie obecnego ogólnego systemu finansowania – tj. „zasobów własnych” – i zróżnicowanie źródeł dochodów budżetowych.
Nowe źródła finansowania długoterminowego budżetu
Komisja proponuje uproszczenie obecnych zasobów własnych opartych na podatku od wartości dodanej (VAT) oraz wprowadzenie koszyka nowych zasobów własnych, który jest powiązany z naszymi priorytetami politycznymi.
Proponowany koszyk nowych zasobów własnych obejmuje:
– 20 proc. dochodów z systemu handlu uprawnieniami do emisji;
– 3-procentową stawkę poboru mającą zastosowanie do nowej wspólnej skonsolidowanej podstawy opodatkowania osób prawnych (która będzie stopniowo wprowadzana po przyjęciu niezbędnych przepisów);
– wkład krajowy obliczany na podstawie ilości niepoddawanych recyklingowi odpadów opakowaniowych z tworzyw sztucznych w każdym państwie członkowskim (0,80 euro/kg).
Te nowe zasoby własne będą stanowić ok. 12 proc. łącznego budżetu UE i mogą wnieść nawet 22 mld euro rocznie na potrzeby finansowania nowych priorytetów.
Rabaty
– Wyjście Zjednoczonego Królestwa z UE stanowi okazję, aby zająć się skomplikowanym systemem rabatów, a nawet „rabatów od rabatów”. Komisja proponuje zlikwidowanie wszystkich rabatów oraz zmniejszenie z 20 proc. do 10 proc. odsetka dochodów z ceł (jednego z „zasobów własnych”), który państwa członkowskie zatrzymują podczas ich poboru dla budżetu UE. Oba te środki sprawią, że budżet UE będzie prostszy i bardziej sprawiedliwy.
– Aby uniknąć gwałtownego i znacznego wzrostu wkładów niektórych państw członkowskich, Komisja proponuje stopniowe znoszenie obecnych rabatów przez okres pięciu lat.
Co dalej?
Opierając się na dzisiejszych wnioskach, Komisja przedstawi w najbliższych tygodniach szczegółowe propozycje dotyczące przyszłych programów finansowych dla poszczególnych sektorów.
Decyzja w sprawie przyszłego długoterminowego budżetu UE zostanie podjęta przez Radę stanowiącą jednomyślnie, po uzyskaniu zgody Parlamentu Europejskiego. Liczy się czas. Negocjacje w sprawie obecnego długoterminowego budżetu UE trwały zbyt długo. Spowodowało to opóźnienie głównych programów finansowych i odroczenie realizacji projektów, które byłyby w stanie realnie pobudzić ożywienie gospodarcze.
Negocjacje powinny więc być najważniejszym priorytetem, a porozumienie powinno zostać osiągnięte przed wyborami do Parlamentu Europejskiego i szczytem w Sibiu w dniu 9 maja 2019 r. Komisja uczyni wszystko, co w jej mocy, w celu umożliwienia szybkiego wypracowania porozumienia.
Więcej informacji:
– Nowoczesny budżet dla UE, która chroni, wspiera i broni: Pytania i odpowiedzi (2 maja 2018 r.)
– Zestawienia informacji i teksty prawne (2 maja 2018 r.):
o Komunikat wraz z załącznikiem opisującym poszczególne programy
o Rozporządzenie w sprawie wieloletnich ram finansowych (2 maja 2018 r.)
o Rozporządzenie w sprawie wykonania budżetu zgodnie z zasadą państwa prawa
o Porozumienie międzyinstytucjonalne w sprawie dyscypliny budżetowej, współpracy w kwestiach budżetowych i należytego zarządzania finansami
o Decyzja w sprawie zasobów własnych, akty wykonawcze i powiązany dokument roboczy służb Komisji
o Rozporządzenie, rozporządzenie wykonawcze, zmiana rozporządzenia nr 1553/89
o Ostateczne jednolite warunki poboru środków własnych pochodzących z podatku od wartości dodanej (rozporządzenie Rady (EWG, Euratom) nr 1553/89)
o Dokument roboczy służb Komisji w sprawie przeglądu wydatków
– Najważniejsze informacje dotyczące budżetu UE na przyszłość – wieloletnie ramy finansowe (2021-2027)
– Komunikat i zestawienia informacji (informacja prasowa, 14 lutego 2018 r.)
– Dokument otwierający debatę na temat przyszłości finansów UE (28 czerwca 2017 r.)
WIĘCEJ INFORMACJI NA TEN TEMAT <<==>> LINK
materiał: Komisja Europejska Przedstawicielstwo w Polsce
tekst: Wydział Prasy Komisja Europejska Przedstawicielstwo w Polsce
opracowanie: Radiobiper Biała Podlaska
