– Stworzona przez nas strategia zarządzania migracją we współpracy z kluczowymi krajami, organizacjami ONZ i Unią Afrykańską przynosi efekty – mówi Federica Mogherini podsumowując kolejne sprawozdanie na temat funkcjonowania programu w zakresie migracji. W pierwszych miesiącach 2018 r. nadal obserwowano spadek liczby nielegalnych przybyszów spoza wspólnoty.
W ramach przygotowań do marcowego szczytu Rady Europejskiej Komisja przedstawia sprawozdanie z postępów w realizacji Europejskiego programu w zakresie migracji i dalsze kluczowe działania, jakie należy podjąć, w tym działania określone w politycznym planie Komisji z grudnia 2017 r. mające zapewnić osiągnięcie do czerwca 2018 r. kompleksowego porozumienia w sprawie migracji.
W 2017 i w pierwszych miesiącach 2018 r. zaobserwowano spadek liczby nielegalnych migrantów, a wciąż podejmowane są działania, by ratować życie, eliminować pierwotne przyczyny migracji, chronić granice zewnętrzne Europy oraz jeszcze bardziej wzmacniać współpracę z partnerami międzynarodowymi. Ogólnie sytuacja jest wciąż delikatna i konieczne są jednak dodatkowe wysiłki, w szczególności zwiększenie zasobów finansowych wspólnie przez państwa członkowskie i UE, by zapewnić ciągłą, skuteczną reakcję na wyzwania związane z migracją.
Pierwszy wiceprzewodniczący Frans Timmermans oświadczył: – Sprawozdanie podsumowuje postępy poczynione od listopada ubiegłego roku, które zawdzięczamy naszym wspólnym wysiłkom na rzecz zarządzania migracją w sposób kompleksowy. Musimy utrzymać to tempo i dołożyć wszelkich starań, by umożliwić dalsze postępy, w tym osiągnięcie porozumienia w sprawie reformy systemu azylowego. Niektóre z tych działań, takie jak wywiązanie się przez państwa członkowskie z zobowiązań do wnoszenia wkładów finansowych, należy wdrożyć niezwłocznie. Zarządzanie migracją ma duże znaczenie dla naszych obywateli i będziemy mogli odpowiednio je realizować jedynie poprzez prawdziwie kompleksowe i zbiorowe zaangażowanie.
Federica Mogherini, wysoka przedstawiciel Unii i wiceprzewodnicząca Komisji, stwierdziła: – Stworzona przez nas strategia zarządzania migracją we współpracy z kluczowymi krajami, organizacjami ONZ i Unią Afrykańską przynosi efekty. Dzięki wspólnej grupie zadaniowej UA – UE – ONZ umożliwiliśmy 15 tys. osób powrót do ich domów i rozpoczęcie nowego życia i ewakuowaliśmy ponad 1300 uchodźców z Libii. Współpraca i podział odpowiedzialności są niezbędne, by skutecznie reagować na to globalne wyzwanie.
Komisarz do spraw migracji, spraw wewnętrznych i obywatelstwa Dimitris Avramopoulos stwierdził: – Wraz ze spadkiem o blisko 30 proc. liczby osób przybywających w porównaniu z przedkryzysowym rokiem 2014, nadszedł czas, by przyspieszyć i zintensyfikować nasze wysiłki we wszystkich dziedzinach, a nie by zwolnić tempa. Nie możemy teraz spocząć na laurach. Konieczne jest zwiększenie i przyspieszenie działań w zakresie powrotów, zarządzania granicami i legalnych dróg migracji, a w szczególności przesiedleń z Afryki, ale także i z Turcji.
W 2017 r. zarejestrowano 205 tys. przypadków nielegalnego przekroczenia granicy, a liczba osób przybywających do UE była o 28 proc. niższa niż w przedkryzysowym roku 2014 r. Presja na krajowe systemy migracyjne zmniejszyła się, jednak nadal utrzymuje się na wysokim poziomie – w 2017 r. złożono 685 tys. wniosków o udzielenie azylu.
Ratowanie życia i zajęcie się podstawowymi przyczynami migracji
Działania na szlaku środkowośródziemnomorskim jeszcze bardziej przyśpieszyły, a największy nacisk kładzie się na ratowanie życia, ochronę migrantów w czasie ich podróży oraz na dobrowolne powroty i reintegrację w krajach pochodzenia:
– Ponad 285 tys. migrantów zostało uratowanych w ramach operacji UE na morzu Śródziemnym od lutego 2016 r., a w 2017 r. na pustyni uratowano ponad 2 tys. migrantów porzuconych tam przez przemytników.
– Wspólna grupa zadaniowa, utworzona w listopadzie 2017 r., w skład której wchodzą Unia Afrykańska, Unia Europejska i ONZ, we współpracy z Międzynarodową Organizacją ds. Migracji (IOM), pomogła ponad 15 tys. migrantom w powrocie z Libii do ich krajów pochodzenia. Ponadto ponad 1300 uchodźców zostało ewakuowanych z Libii w ramach nowego finansowanego przez UE kryzysowego mechanizmu tranzytowego UNHCR. Powinni oni teraz zostać sprawnie przesiedleni do Europy. Kontynuowane będą wspólne działania w celu ewakuacji migrantów znajdujących się w ośrodkach detencyjnych i położenia kresu tragicznym warunkom, w jakich są oni przetrzymywani, jak również w celu zlikwidowania siatek przemytników i handlarzy ludźmi.
– Fundusz powierniczy UE dla Afryki nadal odgrywa kluczową rolę w usuwaniu podstawowych przyczyn migracji, zapewnianiu ochrony przemieszczającym się migrantom i uchodźcom oraz w zwalczaniu przemytu i handlu ludźmi. Obejmuje on obecnie 147 programów o całkowitym zatwierdzonym budżecie 2,5 mld EUR realizowanych w regionie Sahelu i jeziora Czad, Rogu Afryki i w Afryce Północnej. Wciąż brak jest jednak ponad 1 mld EUR na ważne działania, jakie czekają na realizację.
– Plan inwestycji zewnętrznych i Europejski Fundusz na rzecz Zrównoważonego Rozwoju cieszyły się dużym zainteresowaniem partnerskich instytucji finansowych i sektora prywatnego. Reakcja na pierwsze zaproszenie do składania wniosków inwestycyjnych w ramach Funduszu Gwarancyjnego była bardzo zachęcająca. Najprawdopodobniej dodatkowe wkłady państw członkowskich będą niezbędne, by móc odpowiedzieć na spore zapotrzebowanie.
Oświadczenie UE-Turcja nadal przynosi rezultaty – liczba przypadków nielegalnego i niebezpiecznego przyjazdu pozostała o 97 proc. mniejsza niż w okresie przed wejściem w życie oświadczenia. Komisja uruchamia dziś drugą transzę Instrumentu Pomocy dla Uchodźców w Turcji w wysokości 3 mld EUR. Pierwsza część tego instrumentu została w pełni zakontraktowana do końca 2017 r..
Wzmocnienie zarządzania granicami zewnętrznymi
Europejska Agencja Straży Granicznej i Przybrzeżnej zapewnia obecnie wsparcie funkcjonariuszom krajowych straży granicznych poprzez oddelegowanie 1350 ekspertów na wszystkie szlaki migracyjne, jednak by realizacja bieżących działań mogła być kontynuowana, niezbędne są większe nakłady na personel i sprzęt. Równocześnie trwają prace nad rozwojem strategii europejskiego zintegrowanego zarządzania granicami. Strategia ta opiera się na założeniu, że zewnętrzne granice UE są wspólnymi granicami, które wymagają wspólnego i skoordynowanego działania władz krajowych i unijnych. W opublikowanym dziś sprawozdaniu przedstawiono główne elementy rozwoju tej strategii, które organy państw członkowskich i Europejska Agencja Straży Granicznej i Przybrzeżnej powinny teraz wdrożyć.
Osiągnięcia w zakresie powrotów i readmisji
Znacznie poprawiła się współpraca z krajami pochodzenia w zakresie powrotów. Od lata ubiegłego roku przyjęto praktyczne ustalenia w zakresie powrotów z trzema dodatkowymi państwami pochodzenia; prowadzone są także rozmowy z kilkoma dalszymi krajami partnerskimi. Komisja proponuje dziś również wprowadzenie nowego mechanizmu umożliwiającego zastosowanie bardziej rygorystycznych warunków rozpatrywania wniosków wizowych w przypadku gdy kraj partnerski nie współpracuje w wystarczającym stopniu w zakresie readmisji. Coraz więcej operacji powrotowych jest wspieranych przez Europejską Agencję Straży Granicznej i Przybrzeżnej, ale państwa członkowskie muszą zagwarantować, że w ramach tych wspólnych operacji faktycznie dochodzi do powrotu migrantów. Od połowy października 2017 r. ze wsparciem Agencji przeprowadzono 135 operacji powrotowych, które objęły około 4 tys. osób.
Relokacja została prawie zakończona, nadszedł czas na nowy impuls dla przesiedleń
Po blisko dwóch latach unijny program relokacji dobiega pomyślnego końca. Prawie 34 tys. osób, czyli ponad 96 proc. wszystkich zarejestrowanych wnioskodawców zostało relokowanych, przy współpracy prawie wszystkich państw członkowskich. Transfer pozostałych wnioskodawców (149 z Grecji, 933 z Włoch) jest obecnie przygotowywany. Europejski program przesiedleń przyjęty w lipcu 2015 r. został także pomyślnie zakończony w 2017 r. – w sumie 19 432 osoby wymagające szczególnej troski zostały bezpiecznie przeniesione do Europy, a przesiedlenia na mocy oświadczenia UE-Turcja są kontynuowane. W ramach nowego programu przesiedleń Komisji, który objąć ma co najmniej 50 tys. uchodźców, dotychczas 19 państw członkowskich zadeklarowało gotowość przyjęcia blisko 40 tys. osób.
Dalsze działania
W przyszłości różnorodne działania wdrażane przez UE w ramach polityki migracyjnej będą musiały być kontynuowane przy odpowiednim wsparciu zarówno w postaci większych nakładów z budżetu UE, jak i zwiększonego wsparcia ze strony państw członkowskich UE.
– Reforma systemu dublińskiego: zgodnie z planem politycznym Komisji z grudnia 2017 r. zintensyfikować należy prace w celu osiągnięcia do czerwca 2018 r. kompleksowego porozumienia w sprawie sposobu prowadzenia zrównoważonej polityki migracyjnej.
– Wspólna grupa zadaniowa UA – UE – ONZ: nadal kontynuowane będą działania w celu pomocy ludziom w opuszczaniu Libii i współpraca z władzami Libii w celu zaprzestania systematycznego przetrzymywania migrantów.
– Fundusz powierniczy UE dla Afryki: kontynuacja programów wsparcia we wszystkich trzech obszarach geograficznych wymaga zabezpieczenia przez państwa członkowskie odpowiednich środków w celu wypełnienia wszelkich pojawiających się luk w finansowaniu.
– Plan inwestycji zewnętrznych: państwa członkowskie powinny zapewnić dodatkowe środki na zwiększenie skuteczności i zasięgu planu inwestycji zewnętrznych.
– Granice zewnętrzne: należy szybko opracować techniczną i operacyjną strategię europejskiego zintegrowanego zarządzania granicami. Państwa członkowskie powinny niezwłocznie uzupełnić braki Europejskiej Straży Granicznej i Przybrzeżnej w zakresie ekspertów i wyposażenia technicznego.
– Powroty: należy przyspieszyć tempo zawierania kolejnych umów i porozumień o readmisji, ale państwa członkowskie powinny w pełni wykorzystywać istniejące już umowy i szybciej i częściej zawracać osoby w ramach działań Europejskiej Straży Granicznej i Przybrzeżnej.
– Przesiedlenia: państwa członkowskie powinny jak najszybciej rozpocząć przesiedlenia do krajów priorytetowych w ramach nowego systemu. Należy pilnie przesiedlić uchodźców ewakuowanych z Libii w ramach kryzysowego mechanizmu tranzytowego.
– Oświadczenie UE–Turcja: oprócz uruchomienia drugiej transzy w wysokości 3 mld EUR w ramach Instrumentu Pomocy dla Uchodźców w Turcji, władze greckie ze swej strony powinny przyspieszyć działania na rzecz zwiększenia tempa powrotów na mocy oświadczenia, w tym poprzez planowane zmiany krajowego ustawodawstwa dotyczącego azylu. Należy także przyspieszyć prace w celu zapewnienia odpowiednich warunków przyjmowania w hotspotach. Rada powinna uruchomić program dobrowolnego przyjmowania ze względów humanitarnych w celu zapewnienia kontynuacji przesiedleń z Turcji.
Kontekst
13 maja 2015 r. Komisja Europejska zaproponowała w Europejskim programie w zakresie migracji zakrojoną na szeroką skalę strategię, której celem jest sprostanie najpilniejszym wyzwaniom trwającego obecnie kryzysu, a także wyposażenie UE w narzędzia do lepszego zarządzania migracją w perspektywie średnio- i długoterminowej w dziedzinie nieuregulowanej migracji, granic, azylu i legalnej migracji.
W dzisiejszym komunikacie przedstawiono rozwój sytuacji od listopada 2017 r. i postępy poczynione w kierunku osiągnięcia kompleksowego porozumienia w sprawie migracji w ramach przedstawionego w grudniu 2017 r. planu politycznego Komisji.
WIĘCEJ INFORMACJI NA TEN TEMAT <<==>> LINK
materiał: Komisja Europejska Przedstawicielstwo w Polsce
tekst: Wydział Prasy Komisja Europejska Przedstawicielstwo w Polsce
opracowanie: Radiobiper Biała Podlaska
