W związku z ogłoszeniem przez Radę Powiatu w Białej Podlaskiej Rok 2017 Rokiem Józefa Ignacego Kraszewskiego w Powiecie Bialskim Gmina Kodeń podjęła szereg działań, które świadczyły o włączeniu się w to ważne przedsięwzięcie. Postać tego wybitnego pisarza, twórcy, historyka, publicysty, działacza społecznego zajmującego się sprawami narodu zasługuje na upamiętnienie i podkreślenie.
Z jakiego powodu? Zatraca sie docenianie niepowtarzalych wartości, które niosą dzieła tej niepospolitej osobowości w kulturze polskiej – Józefa Ignacego Kraszewskiego. Należy on do najpłodniejszych pisarzy polskich i najpłodniejszych pisarzy na świecie. Pozostawił po sobie około 220 powieści, ponad 20 sztuk teatralnych, 10 tomów poetyckich, 150 mniejszych form literackich takich jak obrazki czy opowiadania. Jako publicysta i dziennikarz pisał do ponad 200 gazet polskich i zagranicznych. Ten historyk, archeolog, badacz kultury, literatury języka i etnografii „popełnił” 20 tomów prac naukowych.
Znał kilka języków obcych: francuski, rosyjski, włoski, angielski, niemiecki, klasyczną łacinę i grekę. Przetłumaczył 21 dzieł na język polski – m.in. Plauta, Dantego, i Szekspira.Skoro mamy świadomość, jak bezcenna jest jego literacka spuźcizna, spoczywa na nas odpowiedzialność za dbałość o jej piękno…Nazwa dwudniowego przedsięwzięcia, które odbyło się w Gminnym Centrum Kultury, Sportu i Turystyki w Kodniu brzmiała: „Po człowieku pozostaje na ziemi dzieło rąk, które umysł prowadził”. Kraszewski Kodeń
i nie tylko…
W obchody Roku Kraszewskiego włączyły się kolejno podmioty, instytucje i placówki: Powiat Bialski, Gmina Kodeń, Muzeum Józefa Ignacego Kraszewskiego w Romanowie, Gminne Centrum Kultury Sportu i Turystyki, Szkoła Podstawowa im. kpt. Michała Fijałki, Środowiskowy Dom Samopomocy, Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej, Warsztat Terapii Zajęciowej w Kodniu. Pierwszą część obchodów zaplanowano na 15 listopada br., natomiast drugą na 22 listopada, którą połączyliśmy z X – leciem Środowiskowego Domu Samopomocy w Kodniu. Uroczystość przewidzieliśmy na dwa dni z powodu bogatego programu, który został na tę okoliczność przewidziany.
Dzień 15 listopada obfitował w wydarzenia związane z postacią utalentowanego pisarza Józefa Ignacego Kraszewskiego: prezentacja utworu muzyki klasycznej „Sonaty księżycowej” Ludvika van Bethovena przez Polę Podsiadły – uczennicę IV klasy Szkoły Podstawowej im. kpt. Michała Fijałki oraz ogniska muzycznego klasy fortepianu w Gminnym Centrum Kultury, Sportu i Turystyki w Kodniu pod kierunkiem Dyrektora ośrodka kultury Piotra Skolimowskiego. Został wygłoszony przez dr Szczepana Kalinowskiego – Wiceprezesa Towarzystwa Przyjaciół Nauk w Międzyrzecu Podlaskim wykład pt. „Józef Ignacy Kraszewski” . Ten znany historyk i regionalista z charakterystyczna pasją wprowadził nas w szczegóły z życia pisarza z Romanowa. Podsumowano konkursy organizowane na okoliczność Roku Kraszewskiego w Szkole Podstawowej im. kpt. Michała Fijałki w
Kodniu i wręczono nagrody uczniom za udział:
w konkursie plastycznym: „Ilustracja do baśni J. I. Kraszewskiego pt. „Kwiat paproci”, kl. I – III szkoła podstawowa, kl. IV – VI szkoła podstawowa – opiekunowie: Regina Hasiewicz i Joanna Hernik oraz w konkursie poetyckim pt.”Józef IgnacyKraszewski – wciąż bliski młodzieży” – I, II, III miejsce i wyróżnienia – opiekunowie: Izabela Podsiadły i Maria Sosnowska. Miała również miejsce recytacja utworów młodzieży z kl. 7 szkoły podstawowej oraz II i III gimnazjum Szkoły Podstawowej im. kpt. Michała Fijałki w Kodniu wyłonionych w konkursie poetyckim pt.”J. I. Kraszewski – wciąż bliski młodzieży”.
Zaprezentowano interesującą inscenizację utworu Józefa Ignacego Kraszewskiego pt. „Dziad i baba” w wykonaniu uczniów klasy VI Szkoły Podstawowej im. kpt. Michała Fijałki w Kodniu. Kolejnym punktem programu uroczystości były wspomnienia o J.I. Kraszewskim, Romanowie i nie tylko
– próba przybliżenia autorefleksji Kraszewskiego przez Dominika Litwiniuka, adiunkta Muzeum Józefa Ignacego Kraszewskiego w Romanowie. Zwieńczeniem spotkania okazała się prezentacja mulimedialna pt. „Blaski i cienie życia i twórczości Józefa Ignacego Kraszewskiego” przygotowana przez Pawła Sacharczuka z III klasy gimnazjum w Kodniu – opiekun Zbigniew Gwardiak.
Żywimy przekonanie, że bliski naszemu sercu autor „Hrabiny Cosel” zasługuje na żywą pamięć i upowszechnianie wiedzy o jego twórczości. Zdumiewająca, ogromna, bogata twórczość pobudziła naszą wyobraźnię i dlatego pojawił się pomysł wydania fragmentu publikacji pt. Obrazy z życia i podróży Józefa Ignacego Kraszewskiego.
Ukazały się one w Wilnie w 1842 r. Jest to zbiór impresji z różnych, odległych w czasie i przestrzeni wędrówek pisarza. Poszczególne obrazy ukazują rozmaite momenty z życia Kraszewskiego, znane mu miejsca oraz portrety napotkanych ludzi. Mija 175 lat od pierwszego i jedynego wydania dzieła.
Z okazji Roku Kraszewskiego w Powiecie Bialskim ogłoszonego w 205 rocznicę urodzin i 130 rocznicę śmierci pisarza, przedrukowaliśmy szkic II bioru dotyczący Kodnia nad Bugiem, poświęcony historii tej miejscowości. Reprint wydrukowano z egzemplarza pochodzącego ze zbiorów dr Szczepana Kalinowskiego.
Na podkreślenie zasługuje okoliczność, że publikacja ukazała się dzięki pomocy finansowej: Starosty Bialskiego i Wójta Gminy Kodeń – za co bardzo dziękujemy!!! Podziękowano również Halinie Kostce – Chybowskiej, byłej pracownicy Muzeum J. I. która wspierała wydawców w pracy nad powstaniem reprintu.
W dniu 22 listopada br. organizatorzy powitali zacnych gości, którzy z okazji X – lecia Środowiskowego Domu Samopomocy w Kodniu zabrali głos, dzieląc się swoimi refleksjami i przemyśleniami oraz składając uczestnikom, pracownikom i kierownictwu placówki ciepłe, serdeczne, podyktowane życzliwością życzenia. Był wśród nich m. in. gospodarz gminy Kodeń – Wójt Jerzy Troć i Małgorzata Bogusz – Dyrektor Biura Organizacji Kadr i Budżetu Lubelskiego Urzędu Wojewódzkiego w Lublinie, przedstawiciel Wojewody i Wicewojewody Lubelskiego.
Do uczestników prowadzący skierowali następujące słowa: Każdy z Was – Szanowni Państwo – swoją obecnością pokazuje, jak bliskie są naszemu sercu osoby z niepełnosprawnością.
Nie sposób w codziennej gonitwie istnienia, choć na chwilę nie zatrzymać się w porywczym tempie życia i uświadomić sobie, jak trudny jest los los tych osób…I nie chodzi tu o spektakularne gesty współczucia, czy użalanie nad ich codziennością
…Do łatwych ona nie należy… Jeszcze w obecnym XXI wieku odnosi się wrażenie, że wiele na niej wybojów, nierówności i ograniczeń… Najważniejsza jest świadomość, że niepełnosprawność istnieje obok i coraz częściej staje się nieodłączną częścią naszej rzeczywistości… Nikt nie jest w stanie przewidzieć, czy kogoś z nas nie dotknie nieprzewidziany czas i przypadek…
Wtedy dopiero zaczynamy zastanawiać się, czym jest niepełnosprawność… A Ona odczuwa pragnienie odkrywania świata… coraz częściej się tego domaga… bo ma do tego niezaprzeczalne prawo… W dniu poprzedzającym jubileusz Środowiskowego Domu Samopomocy w Kodniu uczestników i pracowników placówki odwiedził Wicewojewoda Lubelski – Robert Gmitruczuk. Wizyta była okazją do złożenia życzeń i wyrażenia pozytywnych słów do osób z niepełnosprawnością.
W dalszej kolejności uroczystość X – lecia placówki połączoną z obchodami Roku Kraszewskiego w Powiecie Bialskim w Gminie Kodeń uświetniły wystąpienia i występy w tym: wykonanie klasycznego utworu Fryderyka Chopina przez uczennicę Szkoły Podstawowej im. kpt. Michała Fijałki w Kodniu Polę Podsiadły.
Została wygłoszona prelekcja pt. „Józef Ignacy Kraszewski – wczoraj i dziś” przez byłą dyrektor Muzeum Józefa Ignacego Kraszewskiego w Romanowie Annę Czobodzińską – Przybysławską. Przekazała zebranym osobom wiedzę merytoryczą o JIK. Spotkanie uświetnił występ chóru Szkoły Podstawowej im. kpt. Michała Fijałki w Kodniu na okoliczność Roku Kraszewskiego w Powiecie Bialskim w Gminie Kodeń i X – lecia ŚDS w Kodniu. Przypomniano liczne osiągnięcia artystyczne uczestników grupy teatralnej Perły Życia.
W tym dniu miała również miejsce prezentacja spektaklu teatralnego na podstawie powieści J. I. Kraszewskiego pt. „Chata za wsią” w wykonaniu uczestników grupy teatralnej Perły Życia ze Środowiskowego Domu Samopomocy w Kodniu przy współudziale uczestników z Warsztatu Terapii Zajęciowej w Kodniu.
Działania te znakomicie krzewiły ideę Roku Kraszewskiego przez osoby z niepełnosprawnością i wpisały się w ich kolejne osiągnięcia kulturalno – artystyczne. Następnie młodzieży ze szkoły podstawowej w Kodniu wręczono nagrody za udział w zorganizowanym kolejnym konkursie wiedzy związanej z życiem i twórczością Józefa Ignacego Kraszewskiego – opiekunami są nauczyciele: Maria Sosnowska i Halina Gwardiak.
Podsumowania wszystkich działań związanych z popularyzają twórczości Józefa Ignacego Kraszewskiego w Gminie Kodeń dokonał Jacek Malarski – dyrektor Szkoły Podstawowej im. kpt. Michała Fijałki w Kodniu.Podczas dwóch dni obchodów Roku Kraszewskiego towarzył nam dyrektor Muzeum Józefa Ignacego Kraszewskiego Krzysztof Bruczuk, który ufundował książkowe nagrody laureatom konkursów (zorganizowanych przez nauczycieli szkoły podstawowej w Kodniu) i wręczał osobiście okolicznościowe dyplomy.
Przewidziano dyplomy uznania i upominki uczestnikom Środowiskowego Domu Samopomocy w Kodniu. Wyróżniono przyjaciół i osoby wspierające w różnorodny sposób niepełnosprawnych statuetkami i wydanym reprintem o Kodniu.
Jako organizatorzy mamy radość, że ta inicjatywa historyczno – kulturano – literacko – artystyczna połączyła jednostki organizacyjne na terenie gminy Kodeń i nie tylko. Odczuwaliśmy wsparcie ze strony dyrektora Krzysztofa Bruczuka i pracowników Muzeum Józefa Ignacego Kraszewskiego. Uroczystość stała się wyśmienitą okazją do pokazania ile pomysłowości, innowacyjności, pracowitości i wytrwałości kryje się
w duszach młodzieży z terenu gminy Kodeń oraz ich nauczycieli.Co więcej pozwoliła stać się partnerami w tym ważnym wydarzeniu osobom z niepełnosprawnościami, dla integracja społeczna i współpraca z różnych placówkami, instytucjami i podmiotami to jeden z najlepszych sposobów do wzmocnienia przydatności i poczucia wartości
w społeczeństwie…
Święto Środowiskowego Domu Samopomocy i Rok Kraszewskiego pokazały ile życzliwości, dobroci, szczerości i mądrości serca mają ludzie, którzy zawsze nas wspierali przy realizacji przedsięwzięć kulturalno – artystycznych jak:
Todeń Nadbużański, Hrabina Cosel, Brühl, Chata za wsią i nie tylko… W tym dniu nieważna była przynależność społeczna, polityczna, kulturowa, religijna… liczyła się możliwość wspólnego przeżywania radości płynącej z faktu, że są wśród nas osoby z niepełnosprawnością…Dla ich dobra i pożytku chce się pracować, wysilać, działać i rozwijać bo warto, trzeba… Taka jest powinność oraz posłannictwo ludzi, którzy mają wewnętrzną potrzebę wspierać słabszych i być dla nich wsparciem, kimś bliskim, ważnym w kruchym, nieporadnym, trudnym istnieniu…
materiał: ŚDS w Kodniu
tekst: Beata Kupryś
opracowanie: Gwalbert Krzewicki
